ZAPACHY W OGRODZIE

Na początku należy wspomnieć, że że zapachy roślin rządzą się własnymi prawami; są rośliny, które pachną mocniej w słońcu np. zioła takie lawenda, szałwia czy bazylia.
Są też takie, których zapach najintensywniejszy jest wieczorem (np. maciejka, czy tytoń) a są też i takie, które zaczynają intensywnie pachnąć w trakcie zasuszania (np.estragon czy marzanka wonna).

Pachnące heliotropy na rabacie z begioniami szałwią błyszczącą.

Rośliny pachną w określonym celu - zapach przywabia odpowiednie owady. Innym sposobem na zachętę są piekne kwiaty. Często jest tak, że rośliny o efektownych kwiatach "nie wysilają się już na zapach" (np. rododendrony) i odwrotnie jeśli roślina pachnie, to jej kwiaty są niepozorne, co nie znaczy, że bez wdzięku i uroku. Ale jest parę wyjąktów od tej reguły: np. bzy - lilaki, jaśminy, floksy, wiciokrzewy czy magnolie. Te rośliny zarówno pachną, jak i pięknie wyglądają.
Przyjemne wonie roślin wykorzystywane są w aromaterapii; z reguły koja nerwy i mają korzystny wpływ na samopoczucie.
Przy tworzeniu kompozycji zapachowych należy również pamiętać, że odczuwanie zapachu jest sprawa indywidualną; to co jednej osobie wydaje się zapachem przyjemnym, dla innej może być drażliwe czy duszące. Na pewno "bezpieczniejsze" są zapachy delikatne i lekkie.

Drzewa i krzewy pachnące:

Oczar - kwitnie już w lutym, na delikatny zapach,
Mahonia - kwitnie koniec kwietnia początek maja, ma delikatnie pachnące żółte kwiaty,
Forsycja - lekko pachnąca, kwitnie w kwietniu,
Kalina koreańska - kwiaty tego krzewu charakteryzują się silnym, egzotycznym zapachem. W naszych ogrodach jest dość rzadko spotykana. Kwitnie na przełomie kwietnia i maja.
Azalia pontyjska - kwitnie pod koniec kwietnia i w maju, kwiaty w kolorze złotożółtym silnie pachną goździkami i wanilią. Zapach ten choć piękny może być przyczyną bólu i zawrotów głowy a nawet omdleń jeśli zbyt długo przebywa się w sąsiedztwie tej rośliny. Rośnie dziko na Ukrainie a w Polsce w stanie dzikim można ją oglądać w rezerwacie Wola Zarzycka koło Leżajska.
Lilaki - zachwycają niepowtarzalnym zapachem ale również pięknymi kwiatami.
Czeremcha - drzewo o białych zwisających gronach kwiatów i odurzającym zapachu, kwitnące w połowie maja.
Kielichowiec wonny - o brązowo-czerwonych kwiatach przypominających budową kwiaty magnoli. Pachną bardzo przyjemnie a zapach przypomina dojrzałe truskawki, choć może też się kojarzyć z zapachem dojrzałych jabłek, bananów czy ananasa. Zapach i jego intensywność zależy od odmiany a nawet pojedyńczego osobnika. Podobnie pachnie kora, liście i korzenie rośliny.
Wiciokrzewy - pnącza o dość silnym lecz przyjemnym zapachu; wieczorem ich zapach jest bardziej intensywny. Kwitną w maju i czerwcu. Wiciokrzewy są roślinami miododajnymi.
Robinia - nazywana często akacją, kwitnie w czerwcu wydając białe wonne kwiaty, kóre przyciągają pszczoły, a miód akcjowy jest szczególnie smaczny - dlatego często sadzona jest w okolicy pasiek.
Róże - nie wszystkie pachną, ale wiekszość charakteryzuje się delikatnym, orzeźwiającym zapachem. Do ciekawszych odmian róż dość mocno pachnacych należą pnące "New Dawn" czy "Lawinia". Pięknie pachną róże dzikie (kwitnące w czerwcu), dodatkowo niektóre gatunki np. róża pomarszczona czy róża jabłkowa mają przyjemnie pachnące liście. Również róże wielokwiatowe pieknie pachną; z reguły delikatnym miodowym zapachem, a róża francuska posiada pachnace owoce. Aby krzewy róży jak najdłużej kwitły i pachniały należy regularnie usuwać przekwitłe pąki. Inaczej róża zawiąże owoce co zmniejszy jej kwitnienie.
Jaśminowiec wonny - spory krzew o kremowobiałych kwiatach i silnym. pieknym zapachu. Kwitnie w czerwcu.
Lipa - Duże i długowieczne drzewo o kwiatach żółtawobiałych, silnie i przyjemnie pachnących, zabranych w kwiatostany. Kwitnie pod koniec czerwca i w lipcu, jest rośliną miododajną.
Jodła balsamiczna - właściwie igły wszystkich drzew iglasytch wydzielają olejki eteryczne ale wyjątkowo silnie pachnące igły ma jodła balsamiczna. Iglaki pachną przez cały rok. Najsilnieszy zapach wydają w upalne dni.

Pachnące byliny i rośliny cebulowe:

Heliotrop - o orientalnym, silnym, waniliowym zapachu. Kwitnie od lipca do przymrozków, kwiaty w kolorze fioletowoniebieskim.
Hiacynty - kwitną w kwietniu, charakteryzują się mocnym zapachem.
Narcyzy - wydzielają delikatny zapach, kwitną od połowy kwietnia.
Fiołki - kwitną kwiecień, maj - zapach fiołków chyba zna każdy.
Ranniki zimowe - jedne z najwcześniej kwitnących roślin, kwitnie na przełomie lutego i marca, wydziela miodowy zapach.
Tulipany - kwitną w kwietniu i maju i charakteryzują się delikatnym miodowym zapachem.
Smagliczka skalna - kwitnąca od kwietnia do maja, ma drobne kwiaty o żółtym kolorze i dość silnym, miodowym zapachu.
Marzanka wonna - roślina zadarniająca, kwitnie od kwietnia do czerwca drobnymi, białymi kwiatami. Cała roślina pachnie kumaryną. Zapach silniejszy jest po zauszeniu.
Konwalie - typowo majowy kwiat o pięknym dość silnym zapachu.
Dyptam jesionolistny - zwany też krzewem gorejącym (rzadko spotykana roślina) wydziela intensywny cynamonowo cytrynowy zapach. Kwitnie koniec maja i początek czerwca. Roślina miododajna, polecana dla pszczelarzy.
Goździki sine - mają silny korzenny aromat - kwitną w czerwcu.
Floksy - kwitną w lipcu sierpniu - słodkawo-korzenny aromat.
Lilie - silny egzotyczny zapach, kwitną w lipcu.
Piwonie - ich okazałe kwiaty pojawiają się pod koniec wiosny i na początku lata - wiele odmian wyróżnia się nie tylko efektownymi kwiatami ale również pięknym zapachem.

Pachnące kwiaty jednoroczne i dwuletnie :

Groszek pachnący - kwiaty w wielu kolorach i intensywnie pachnące (jak sama nazwa wskazuje), potrzebuje podpór.Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Maciejka - drobne, niepozorne kwiaty wieczorem silnie i pięknie pachnące. Kwitnie w miesiącach letnich.
Tytoń - egzotyczny, ciężki, słodki zapach, najbardziej intensywny wieczorem. Kwitnie od lipca do jesieni.
Lewkonia - zapch pieprzowy, najsilniejszy wieczorem. Kwitnie od czerwca do września.
Rezeda wonna - ma drobne, puszyste kwiaty barwy zielonożółtej, zebrane w kilkucentymetrowe, kłosowate kwiatostany. Roślina sadzona w ogrodach przede wszystkim ze względu na piękny, intensywny zapach. Kwitnie długo - od lipca do października.kwiaty w wielu kolorach i intensywnie pachnące (jak sama nazwa wskazuje), potrzebuje podpór.Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Lak wonny - roślina dwuletnia o ciężkim fiołkowym zapachu.
Goździk brodaty - ma typowy dla goździków silny, korzenny zapach, kwitnie od połowy czerwca do lipca włącznie.

Zioła aromatyczne :

Zioła pachną od wiosny do jesieni. Można z nich tworzyć pachnące kobierce lub wykorzystywać na obsadzenie powierzchni miedzy ułożonymi płytkami lub kamieniami. Można też urządzać rabaty ziołowe. Pachną całe rośliny - nie tyko kwiaty i do tego od wiosny do jesieni.
Mięta - zapach orzeźwiający, rumianek - lekko jabłkowy aromat.
Tymianek, macierzanka - niska krzewinka, obficie kwitnąca o zapachu korzennym.
Lawenda - posiada charakterystyczny intensywny zapach używana w przemyśle perfumeryjnym. Suszone kwiaty i gałązki lawendy skutecznie odstraszają mole.
Estragon - świeży ma bardzo słaby zapach - dopiero w trakcie suszenia zaczyna wydzielać charakterystyczny zapach przypominający nieco anyżek.
Melisa - orzeźwiający lekko cytrynowy zapach.
Szałwia lekarska - najbardziej aromatyczne są liście w okresie przed kwitnieniem roślin.

Gdzie sadzić rośliny pachnace:

W miejscach przeznaczonych na kącik wypoczynkowy - aromaty działają upokajająco,

Wzdłuż alejek - potrącane rośliny będą wydawać zapach, (lawenda, tymianek, mięta, rumianek, macierzanka)

Pachnące kobierce - przydeptywane będą intensywniej pachnieć,

W pobliżu okien, ganków czy wejść, na balkonach i tarasach - aby przechodzący będą mieli okazję do wrażeń zapachowych a delikatny zapach będzie gościł w domu.

Rośliny pachnące na balkony i tarasy

Najbardziej popularną i pachnącą rośliną balkonową jest pelargonia. Cytrynowy zapach liści pelargonii odstrasza insekty. Najpiekniej pachną liście odmian graveolens, veriegatum, fragrans i tomentosum.
Inne rośliny pachnące odpowiednie na balkony i tarasy to goździki brodate, lawenda, szałwia, bazylia i plekantrus, którego liście pachną po deliktnym roztarciu. Aromat młodych listków szałwi jest mniej intensywny niż roślin dwuletnich.
Krzewy pachnące na balkony i tarasy to róże, oleandry i mirt.

Rośliny niezbyt pięknie pachnące

Zapach niektórych roślin może się niezbyt spodobać, i tak na przykład cesarska korona - kwitnie w kwietniu i wydziela dość silną nieprzjemną woń (której podobno nie lubią nornice).
Szczodrzeniec - krzew kwitnący obficie w kwietniu - maju. Niezbyt przyjemny zapach czuć dopiero w pobliżu rośliny.
Aksamitki - zapach tych letnich kwiatów może być odczuwany jako niezbyt ciekawy.
Czarny bez - kwitnący na początku czerwca - słodkawy zapach tego krzewu może być odczuwany jako mdły i duszący. Podobne odczucie można mieć w pobliżu kwitnących krzewów ligustrów.
Rośliny owadożerne - często aby przywabić ofiarę wydzielaja woń psującego się mięsa.

Rośliny miododajne :

Robinia akacjowa (grochodrzew), dąbrówka rozłogowa, wiciokrzewy, ligustr, lipa, rozchodnik ostry, śnieguliczka - różowo-białe kwiaty pojawiają się przez cały okres lata, facelia - roślina stosowana również jako nawóz zielony, lawenda - smaczne miody lawendowe produkuje się w Prowansji.

Ciekawostki zapachowe

Azalie pontyjskie pięknie pachną ale ich zapach może odurzać. Nie powinno się spać przy bukietach takich kwiatów jak konwalie, lilie czu hiacynty bo możemy obudzić sie rano z bólem głowy. Zapach lawendy przeciwnie - ukoi nadszarpnięte nerwy i pomoże smacznie zasnąć.

Zioła w ogrodzie i domu



Najbardziej popularne i łatwe w uprawie zioła to szczypiorek, pietruszka naciowa i koperek. Są to zarazem rośliny należące do niezbędnika w kuchni. Warto jednak uprawiać również inne zioła takie jak tymianek, szałwia, bazylia, mięta, estragon czy oregano. Oprócz pożytku w kuchni są to z reguły rośliny dość ozdobne i pięknie pachnące.
Więcej informacji o ziołach...

LILAK, BEZ

Okazałe wiechowate kwiatostany (około 15 cm) w kolorach od białego przez fioletoworóżowe, niebieskifioletowe do ciemnofioletowych, ciemnopurpurowych i purpurowoczerwonych. Kwiaty mogą być pojedyńcze lub pełne. Lilaki dość silnie ale bardzo przyjemnie pachną.
Więcej informacji o lilakach...

KONWALIE

Drobne, dzwonkowate kwiaty, zebrane w pędy kwiatostanowe. W gronie odmian ogrodowych znajduje sie 11-18 kwiatów o niepowtarzalnym uroku i zapachu. Liście ciemnozielone, podłużne, lancetowate lub jajowate, wyrastają po 2-3 z pędu. Roślina tworzy z nich zwarte kobierce.

AZALIA PONTYJSKA

Duży krzew może osiągać od 2,5 do 4m. Żółte kwiaty zebrane w okrągłe kwiatostany. Kwitnie obficie wydzielając silny zapach. Liście podłużne, jesienią zmieniają kolor na pomarańczowy, fioletowo-brązowy i czerwony. Roślina ma formę szerokiego krzewu. Pora kwitnienia: Przełom kwietnia i maja.
Więcej informacji o azaliach pontyjskich...

OGRÓD WIEJSKI

Ogrody w stylu wiejskim kojarzą się z sielskimi, beztroskimi wakacjami spędzanymi na wsi. Typowy ogród wiejski łączy funkcje dekoracyjne i użytkowe : rosną w nim nie tylko bujne kwiaty i krzewy ozdobne ale też i drzewa oraz krzewy owocowe, są grządki warzywne i ziołowe.
Więcej o ogrodach wiejskich...