SZKODNIKI ROŚLIN OGRODOWYCH

Nie każdy mieszkaniec naszego ogrodu jest pożądany. Wiele mniejszych lub większych żyjatek to nieproszni goście, którzy mogą poczynić wiele szkód wśród roślin użytkowych i ozdobnych.

Niechciany gość w ogrodzie

Jeżeli najazd szkodników przybiera rozmiary klęski żywiołowej i zmienia się w koszmar spędzajacy sen z oczu, nawet najbardziej pokojowo usposobiony ogrodnik musi przystąpić do walki. Zwycięstwo zależy od stopnia poznania przeciwnika i konsekwencji w zwalczaniu szkodnika a jeszcze lepiej zapobieganiu niechcianym wizytom.


Norniki zwyczajne: Jedne z najliczniejszych gryzoni, mogą przyczynić się do spustoszenia ogrodowych upraw, rozmnażają się siedem razy w roku a w jednym miocie może być nawet tuzin młodych. Na dodatek z reguły nie mają w ogrodzie naturanlych wrogów co powoduje, że nadmiernie się rozmnażają.
Bywają lata bardziej lub mniej obfite w występowaniu nornik. Należy unikać stosowania słomy jako zimowego okrycia roślin, gdyż znajdują tam dobre schronienie na zimę. Również zbyt wczesne okrywanie roślin na zimę jest zaproszniem do rozgoszczenia się tych szkodników.
Jak sobie dać z nimi radę:
Lubią wyjadać rośliny cebulowe; dobrym sposobem w takim wypadku jest sadzenie cebul w ażurowych pojemnikach z drobnymi oczkami lub plastikowych doniczkach z dziurkami w dnie. Inny ekologiczny sposób to obsadzanie granic działki gorczycą lub czarnym bzem. Gryzonie nie lubią zapachu tch roślin. W tępieniu tych gryzoni pomocne są drapieżniki: dzikie i oswojone. Jeżeli norniki bardzo dały się nam we znaki najlepiej sprawić sobie kota. Koty doskonale znają zwyczaje norników i chętnie na nie polują. Innym, mniej ekologicznym sposobem na norniki jest wykładanie trutek czy gazowanie nor.

Karczowniki

Gryzonie z rodziny nornikowatych ale większe od nich i z wyglądu podobne do szczura, bardzo lubią cebule tulipanów i innych roślin ozdobnych z wyjątkiem z wyjątkiem narcyzy, które im zwyczajnie nie smakują. Lubią też ogryzać korzenie drzew i krzewów doprowadzając nawet do obumarcia roślin.
Jak sobie dać z nimi radę:
Postępować podonie jak w przypadku nornic. Można też zwalczać wszelkie gryzonie przez nasadzenia roślin, których gryzonie nie znoszą.
Są to następujące rośliny: czarna porzeczka, czarny bez, czosnek, gorczyca, gryka, groszek żółty(łąkowy), inkarwilla, mięta, nostrzyk, rumianek, szachownica(cesarska korona), ułudka wiosenna i wilczomelcze.
Do nor wtykać gałązki tui, liście orzecha włoskiego lub czarnego bzu czy ząbki czosnku.

Krety

Pod pewnymi względami są naszymi sprzymierzeńcami bo żywią się larwami owadów, które niszczą kwiaty i warzywa. Z drugiej jednak strony, krety kopiąc podziemne korytarze uszkadzają korzenie roślin a i cały trawnik potrafią skutecznie zdemolować.
Jak się ich pozbyć:
Nie wolno ich zabijać bo są objęte ochroną. Nie lubią hałasu i często stosuję ję następującą metodę: wbija się w kopiec kreta metalowy pręt, a na nim zawiesza pustą puszkę. Wiatr poryszający puszką poprzez pręt przenosi drgania w głąb korytarzy. Metoda ta nie zawsze daje pożądany skutek a i pręty z puszkami trudno nazwać elementem ozdobnym ogrodu. W takim wypadku warto sięgnąć po środki odstraszające takie jak Anty Krecik, Kretol lub Bros. Odstraszająco na krety działają również psy i koty.

Zające

To utrapienie właścicieli działek położonych w pobliżu lasów. Najwięcej szkód czynią one zimą - objadają korę z drzew i krzewów.
Jak się przed nimi bronić:
Najskuteczneisze jest solidne i szczelne ogrodzenie z siatki lub metalowych paneli osadzonych na podmurówce. Można też zabezpieczyć pnie drzew owijając je metalową gęstą siatką wysoką na 1.2 m. Krzewy trzeba otoczyć siatką w całości. Siatka plastikowa nie jest przeszkodą. Lepsze wydaje się porządne ogrodzenie - nie szpeci roślin i nie trzeba co roku owijać drzew i krzewów.

Ślimaki:

Mogą przetrzebić nie tylko grządki warzywne ale i rośliny ozdobne; narażaone są zarówno wysiewy jak i starsze rośliny poprzez wyjadanie miąższu liści a czasem nawet i cebul. Najbardziej dają się we znaki późna wiosną i wczesną jesienią. Są niezbyt wybredne choć nie wszystkie rośliny są ulubionym pożywieniem pozbawionych muszli ślimaków. Inne z kolei bardzo lubią: na przykład liście funkii, lilii czy bergeni. Przyczyną omijania niektórych roślin przez ślimaki mogą być zbyt twarde blaszki liściowe, lub ostre czy sztywne włoski pokrywajace roślinę, niektóre są po prostu dla nich niesmaczne a inne działają odstraszająco gdyż wydzielają nieprzyjemny dla ślimakow zapach.
Byliny, ktore omijają ślimaki:
aster alpejski, barwinek, ciemiernik, dzielżan, farbownik, goździk pierzasty, jarzmianka, języczka, kokoryczka, krwawnik, lawenda, łyszczec, nawłoć, odętka, orlik, ostrogowiec, piwonia, przetacznik, przywrotnik, rozwar, santolina, serduszka, tawułka, tiarella, tymianek, ułudka wiosenna, wiesiołek. Ślimaki nie wyrządzą szkód niecierpkom, gdyż nie smakują im ani liście ani kwiaty tej rośliny.
Jak sobie dać z nimi radę:
Możne walczyć z nimi tworząc im rózne bariery. Wysypane trociny, popiół, kora, skorupki jajek czy gruboziarnisty żwir uniemożliwiają ślimakom dotarcie do roślin. Można też spróbować sposobu z piwem, które wlweamy do wkopanych w ziemię słoików. Po jakimś czasie wystarczy zebrac zwabione tym napojem ślimaki. W sklepach ze środkami ochrony roślin dostępne są też preparaty przeciwko ślimakom.

Mrówki:

Właściwie są pożytecznymi owadami a dla roślin zupełnie nieszkodliwe, bo rzadko się zdarza aby drążąc swoje korytarze naruszały system korzeniowy. Jednak gdy występują w dużej masie mogą stać się uciążliwe. Jeszcze gorzej gdy wprowadzą się do drewnianej altanki czy domku na narzędzia. Ich obecność w drewnianych obiektach może nawet uszkodzić elementy konstrukci zabudowania.
Jak się ich pozbyć:
Preparaty zwalczajace mrówki to np. Mrówkofon, Bros Antymrówka Mrówkosep, Expel czy Mrówkogran. Można też próbować zwabić mrówki na wykladaną w pobliżu mrowiska mieszaninę miodu, boraksu i świeżych drożdży. Inną metodą jest wykladanie w ogrodzie ziela pomidorów lub wrotyczu ale lepsze jest chyba podlewanie gnojówką z pokrzyw lub bylicy piołun. Odsztraszające dzialanie na mrowki mają takie rośliny jak lawenda, majeranek, tymianek czy mieta pieprzowa, warto więc sadzic w ogrodzie te pożyteczne ziola, szczególnie jeżeli wolimy zwalczać intruzów metodami ekologicznymi.

Mszyce

Atakują wiele roślin, żywią się ich sokiem, który wysysają z młodych pędów. Nie tylko mogą zniszczyć kwiaty ale też przenoszą choroby, miejsca nakłute są dogodne do kiełkowania grzyba, osłabiają roślinę. Sprzyjające dla występowania mszyc jest też sasiedztwo takich roślin jak drzewa brzoskwinii, krzewy róż czy ziemniaki, ponieważ mszyce żerujące na tych roślinach atakują też inne.
Jak się ich pozbyć:
Można rozsypać wokół naftalinę, która odstraszą mszyce. Odstraszają też mszyce takie rośliny rumian szlachetny. Naturalnymi wrogami mszyc są biedronki polujące na ich larwy, muchołówki i szczypawki. Rośliny, które nie są jeszcze mocno zaatakowane przez mszyce można spryskać roztworem mydlanym: 5-10g niealkalicznego szarego mydła na litr letniej wody. W przypadku mocno zaatakowanych roślin przeprowadzać opryski środkami chemicznym. Najlepiej opryskać całą roślinę z odległości 20-40 cm. Oprysków nie należy przeprowadzać w wietrzne dni.
Środki chemiczne do zwalczania mszyc: ABC na mszyce, Decis, Pirimor Forte.

Przędziorki

Mikroskopijnej wielkości owady, których obecność można zauważyć gdy na roslinie pojawią się gęste i lepkie pajęczyny a na liściach można dostrzec male plamki o jaśniejszym zabarwieniu. Atakują kwiaty i iglaki. Walka z nimi jest dość trudna, czasem nie da się zaatakowanej rośliny uratować. Najlepszym sposobem są opryski zapobiegawcze, które powinny być przeprowadzane co miesiąc - pierwszy oprysk pod koniec kwietnia.
Środki chemiczne do zwalczania przędziorków: Apollo, Karate, Nissorun, Polysec.
Przy mniejszych roślinach można spróbować obyć się bez chemii stosując obmywanie roślin wodą z mydłem lub wyciągiem z pokrzyw. Można też ograniczyć rozwój tych drobnych pajączkow poprzez częste zraszanie roślin ponieważ nie lubią one wilgoci w powietrzu.

Drutowce

Żerują pod ziemią na głębokości do 20 cm. Najbardziej odpowiada im gleba próchnicza. Larwy o wydłużonym, walcowatym kształcie, mają długość do 2,5 i są koloru żóltawego lub żółtobrązowego. Atakują często rośliny cebulowe takie jak tulipany czy narcyze ale mogą wgryzać się w korzenie roślin drążąc w nich korytarze. Najczęsciej odkrywamy, że nasze rośliny zostały zaatakowane przez te larwy gdy wykopujemy cebulki po przekwitnięciu kwiatów. Zarażone cebulki powinny zostać spalone. W żadnym wypadku nie należy wyrzucać ich na kompost bo jeszcze bardziej się rozprzestrzenią. Często ich ofiara bywają rośliny użytkowe takie jak marchew, buraki czy truskawki.
Jak się ich pozbyć:
Można spróbować posadzić gorczycę biała i grykę, które mają właściwości odstraszające drutowce.
Zwalczanie chemiczne przy użyciu takich środków jak: Basudin, Decis, Karate.

Szkodniki wyspecjalizowani

Ich obiektem ataku jest określona grupa roślin lub nawet jeden gatunek rośliny albo tylko jedna cześć rośliny np. pąki. Z reguły mają dość śmieszne nazwy ale skutki ich obecności wyglądają mniej śmiesznie.
Przykładem może być :

Brzęczak porzeczkowy (Pteronidea ribesii) - lubi zjadać liście porzeczek (białej i czerwonej) i agrestu. Samice tego owada składają jaja wzdłuż nerwów liści a zielone larwy z czarną głową objadają całe krzewy z liści.
Jak się ich pozbyć:
Wycinać i niszczyć pędy i liście z larwami.

Nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi) - lubi czereśnie. Owoce, w których żerują białe larwy tego owada, miękną i gniją. Nie nadają się do spożycia ani na przetwory. Bardziej narażone na jej ataki są późniejsze odmiany czereśni.
Jak się ich pozbyć:
Zaleca się dokładny zbiór owoców - porażone niszczymy. Jesienią przekopać glebę pod zaatakowanymn drzewem oraz w promieniu 1-1,5 od korony. Zwalczanie chemiczne opryskując późniejsze odmiany czereśni w okresie kwitnienia robinii akacjowej. Użyć preparatu Decis 2,5EC, Fastac 100 EC, Nomolt 150 SC czy Calypso 480 SC.

Larwy owocówki jabłkóweczki i śliwkóweczki wgryzają się miąższ owoców. Przeciw szkodnikom stosujemy pułapki feromonowe oraz siatki ochronne.

Gąsienice bielinka kapustnika wyrządzają spore szkody gdy pojawią się masowo na roślinach kapustnych, na których żerują. Popmocny może być wywar z bylicy piołunu, który ogranicza ilość gąsienic i odstrasza motyle. Podobne działanie mają opryski z wywarem z wrotycza.

Stonka ziemniaczana pojawiła się masowo w połowie XX wieku. Ten paskowany chrząszcz, zawleczony z Ameryki do Europy, potrafi zniszczyć całe uprawy ziemniaków. Larwy i dorosłe owady należy zbierać , gdy tylko sie pojawią

I wreszcie "przebój" ostatnich lat ćma bukszpanowa czyli Cydalima perspectalis - inwazyjny w Europie gatunek motyla z rodziny wachlarzykowatych (Crambidae). Szkodnik ten , pochodzący z Azji, szybko i licznie rozprzestrzenił się w Europie. Jego larwy są szkodnikiem różnych gatunków bukszpanów - potrafią piękny i wypielęgniowany krzew zamienić w suchy, ogryziony kikut. Zwalczanie chemiczne, mechaniczne lub za pomocą pułapek feromonowych.

Późną jesienią, w listopadzie robimy przegląd gałęzi i koron drzewek - resztki owoców oraz zimujące w nich szkodniki należy zebrać i zniszczyć.

Ze słowniczka ogrodnika:

Patogen roślin - czynnik wywołujący określoną chorobę lub uszkodzenie. Do najczęstszych patogenówv należą: szkodniki - głównie owady, bakterie oraz wirusy.

Zobacz także :
Ekoloogiczny ogród,   choroby czereśni,   choroby drzew pestkowych,   choroby drzew pestkowych,  choroby jabłoni i grusz,  choroby migdałowca,   choroby i szkodniki orzecha włoskiego,   choroby roślin doniczkowych,   choroby róż,   zaraza ziemniaczana,   szkodniki lilii,   szkodniki narcyzów,   szkodniki porzeczek,   szkodniki róż   .

SZKODNIKI RÓŻ
Niestety czasem te piękne krzewy atakowane są przez grzyby lub owady. Zatakowana roślina słabnie, gorzej kwitnie jej liście żółkną lub pojawia się na nich plamy lub nalot. Trzeba wspomnieć, że różne odmiany róż są mniej lub bardziej podatne na choroby i szkodniki a bardziej odporne na ataki są silne i dobrze odżywione krzewy.
więcej na temat szkodników róz...

Szkodniki lilii

Wśród szkodników najczęściej atakuje lilie poskrzypka liliowa oraz poskrzypka czarnoroga. Ich larwy żerują na liściach. Poskrzypka liliowa to chrząszcz o długości od 6 do 8 mm, o jasnoczerwonych skrzydełkach i przedpleczem. Schwytany wydaje charakerystyczne dźwięki pocierając odwłokiem o pokrywy, stąd jego nazwa.
Więcej informacji o szkodnikach lilii...

SZKODNIKI PORZECZEK I AGRESTU
Porzeczki są narażone przede wszystkim na ataki wielkopąkwoca porzeczkowego i przeziernika porzeczkowca. Objawem ataku tego pierwszego są nabrzmiale pąki. Przeziernik porzeczkowiec to owad z rzędu motyli. Zimuje pod postacią larw w rdzeniu pędów.
więcej na temat szkodników porzeczek i agrestu...

Szkodniki narcyzów

Często posadzone narcyzy w pierwszym sezonie pięknie kwitną ale w latach następnych jest gorzej : kwiatów jakby mniej, czasem marnieją, a czasem całkiem znikają. Często podejrzewamy gryzonie ale one raczej w cebulkach narcyzy nie gustują. Bardziej prawdopodobne jest działanie szkodników bardziej wyspecjalizowanych.
Więcej informacji o szkodnikach narcyzów...

Kalendarz wystaw i targów ogrodniczych na rok 2024

Wystawy, targi i inne imprezy ogrodnicze to doskonała okazja do zakupu ciekawej sadzonki, nowych odmian roślin, uzyskania informacji na temat projektowania i urządzania ogrodów, pielęgnacji roślin a także ciekawy sposób na spędzenie wolnego czasu dla kazdego miłośnika roślin i ogrodów.
Zobacz kalendarz wystaw i targów ogrodniczych...

Zabiegi pielęgnacyne w ogrodzie
Samo obsadzenie ogrodu nie wystarczy; aby ogród dobrze wygladał a rośliny prawidłowo się rozwijały, trzeba jeszcze włożyć trochę trudu w zabiegi pielęgnacyjne takie jak odchwaszczanie, nawożenie, nawadnianie czy ściółkowanie. Warto też stosować profilaktykę ochrony roślin, która jest najlepszą ochroną przed chorobami i szkodnikami.
więcej na temat zabiegów pielęgnacyjnych w ogrodzie...

DODATKI OGRODOWE

Ogród to nie tylko rośliny ale również różnego typu dodatki i urządzenia, elementy architektury ogrodowej oraz dekoracje. Niektóre z dodatków ogrodowych mają funkcje użytkowe, np.meble ogrodowe czy kompostowniki, inne służą jako elementy dekoracyjne np. fontanny, oczka wodne, rzeźby ogrodowe a jeszcze inne łączą funkcję użytkową z dekoracyjną.
Więcej o dodatkach ogrodowych...