RABATY BYLINOWE

Zobacz także : Galeria bylin    Trawy ozdobne    Letnie kwiaty cebulowe       Galeria roślin cebulowych i bulwiastych   

Różnokolorowe żurawki na brzegu dużego klombu bylinowego.

Byliny doskonale nadają się do każdego ogrodu a do tego mają wiele zalet - przede wszystkim nie trzeba ich co roku wysiewać na nowo. Są to rośliny wieloletnie o niezdrewniałych pędach mogące kwitnąć i wytwarzać nasiona corocznie, przez wiele lat. Możliwości wykorzystania bylin jest wiele ale stosuje się je przede wszystkim do tworzenia wielogatunkowych rabat lub kompozycji w formie grup czy rabat wyspowych na przykład na trawnikach.


Najlepszą porą na zakładanie rabaty bylinowej jest wczesna wiosna. Przed rozpoczęciem prac warto zaplanować rozmieszczenie poszczególnych bylin tak by całość wyglądała harmonijnie. Właściwie zaplanowana rabata powinna wyglądać dobrze i kolorowo.
Większość bylin może zimować w guncie ale niektóre z nich wymagają lekkiego okrycia na zimę. Są też takie byliny, których części podziemne trzeba niestety na zimę wykopywać i przechowywać w zabezpieczonym od mrozu pomieszczeniu.

Zakładanie rabaty bylinowej

Początek wiosny to dobra pora na zakładanie rabat bylinowych. Jeżeli pogoda jest odpowiednia to już w połowie marca możemy rozpocząć prace. Najpierw trzeba przygotować grunt: musimy miejsce pod rabate starannie przekopać (na glębokośc 25-30 cm) i dokładnie odplewić. Kolejna czynność to wzbogacenie gleby - w zależności od potrzeby wzbogacamy ją dobrym kompostem lub nawozem mineralnym.

Byliny zaliczane do wyjątkowo wytrzymałych :

Jak zaplanować obsadzenie rabaty ?

Warto przed obsadzeniem rabaty dokładnie zaplanować jak będą rozmieszczne na niej rośliny. Najlepiej byliny sadzić w grupach kolorystycznych, gatunkowych i odmianowych po kilkanaście sztuk. W większej ilości barwne plamy będą bardziej widoczne.
Najlepiej na jednej rabacie sadzić gatunki bylin o zbliżonych wymaganiach glebowych, świetlnych i wodnych. Trzeba też dobrać je tak aby w okresie kwitnienia harmonizowały ze sobą barwami. Sztuką jest też takie zaplanowanie rabaty bylinowej aby atrakcyjnie wyglądała przez cały okres wegetacji. Bardzo cenne są w tym względzie byliny o ozdobnych, wybarwionych liściach, takie jak funkie czy żurawki .

Byliny o ozdobnych liściach :

Aby wszystkie byliny posadzone na rabacie miały jak najlepsza ekspozycję, należy ich rozmieszczenie w sposób przemyślany zapalnowac uwzgledniając ostateczną ich wysokośc oraz pokrój. Można wyróznić w rabacie 3 grupy bylin : wiodące, kobiercowe i wypełniające. Przy kompozycji rabaty trzeba również uwzglęnić rozmiary roślin - rośliny wysokie (wiodące) sadzimy na tyłach rabaty a najniższe z przodu - tak robimy jeżeli rabata jest umieszczona na końcu działku lub pod ściana - czyli gdy z jednej sytony ma jakieś "tło". Jeżeli widok na rabate jest otwarty ze wszystkiuch stron, byliny wiodące, najwyższe umiejscowiamy pośrodku nasadzenia.
Niskie, słabo rosnące byliny sadzi się co 20-30 cm ale jeżeli chcemy uzyskać szybciej zwartą okrywę zmniejszamy odległości. Byliny średniej wielkości sadzimy co 40-45 cm a wysokie co 60-80 cm. Glebę wokół posadzonych roślin ściółkujemy.

Na rabatach bylinowych sadzi się także :

Kiedy sadzić byliny ?

Młode rośliny wyprodukowane w doniczkach można sadzić podczas całego okresu wegetacyjnego w przeciwnym wypadku trzeba trzymać się odpowiedniego terminu. Byliny kwitnące wiosną sadzi się zawsze w końcu jesieni, kwitnące w lecie i na jesieni - na wiosnę. Wiosenne sadzenie kończymy najpóźniej w połowie maja, jesienne w końcu września a na terenach o łagodniejszym klimacie pod koniec października. Rośliny posadzone na jesieni okrywa się w celu ochrony przed mrozem.

Błędy popełniane przy uprawie bylin:

Jednym z najczęstszych błędów jest przekonanie, że byliny rosną dobrze w każdej ziemi ogrodowej przez wilele lat, bez większych starań. Czyli, że byliny posadzimy a potem już "same rosną"". Uprawiane w naszych ogrodach byliny pochodzą z różnych cześci świata, są przystosowane do różnych środowisk i trzeba się liczyć z ich wymaganiami. Większość bylin lubi najbardziej glebę dostatecznie żyzną, nie za suchą nie za lekką. Wymagają też odpowiedniego zasilania i pielęgnowania.
Innym błedem popełnianym przy uprawie bylin jest sadzenie ich pod drzewami i krzewami, bowiem wiele z nich może rosnąć w półcieniu. To kusi żeby obsadzić z reguły puste miejsca w sąsiedztwie, ale zapomina się o zapotrzebowaniu na wodę. Krzewy i drzewa z reguły całą wodę wypijają nie pozostawiając jej wiele dla sąsiadujących z nimi bylin. Najbardziej szkodliwe jest sąsiedztwo drzew i krzewów z płytkim systemem korzeniowym; np. lilaków, brzóz, wierzb, jesionów czy topoli. Lepsze jest sąsiedztwo luźno rosnących buków, dębów, lip i klonów.

Pielęgnacja bylin - podstawowe zasady:

- Ziemia na grządce powinna być odpowiednio dobrana i oczyszczona z chwastów.
- Sadząc byliny pamiętamy o zachowaniu odstępów pomiedzy poszczególnymi odmianami - są byliny, które dość szybko się rozrastają w pokaźne kępy i potrzebują trochę miejsca. Mogą też zagłuszyć byliny o słabszej sile wzrostu.
- Zbyt silnie rozrośnięte kępy bylin można dzielić na części i sadzić na nowo (lub podarować innym miłośnikom ogrodów). Najczęsciej dzieli się byliny co 5-6 lat.
- W czasie wegetacji nawozimy byliny kompostem i innymi nawozami organicznymi.
- Wysokie byliny mogą się pokładać - lepiej przywiązać je do plaików.
- Część bylin może kwitnąć po raz drugi, dlatego po przekwitnięciu pędy należy poprzycinać.

Byliny wiosną - odmładzamy rabaty bylinowe

Wiosna to dobry czas aby odmłodzić i powiększyć rabaty bylinowe, można dzielić i przesadzać byliny kwitnące latem i jesienią. W ten sposób rozmnaża się amatorsko jesienne astry, krwawniki, odętki wirginijskie czy dzielżany jesienne. Wystarczy po prostu wykopać i podzielić kępy roślin, przy okazji oczyszczająć korzenie z chwastów i obumarłych części. Kępy dzielimy rozrywając je. Jeżeli mamy do czynienia z bylinami o mocnych, twardych korzeniach, takimi jak tawułki, liliowce, plomyki wiwchowate, rudbekie czy pluskwice, należy użyć ostrego szpadla. Podzielone kępy sadzimy w nowych miejsach i obficie podlewamy. W podobny sposób rozmnażamy trawy ozdobne.

Byliny latem - przycinamy po kwitnieniu

W lipcu część bylin ma już kwitnienie za sobą. U niektórych gatunków po kwitnieniu warto przyciąć pędy tuż nad ziemią - na wysokości około 10 cm. W ten sposób usuwamy przekwitłe, już nieatrakcyjne kwiaty oraz dodatkowo oczyszczamy rośliny i robimy miejsce dla nowo wyrastających pędów. Często zabieg ten sprawia, że roślina mobilizuje się do ponownego kwitnienia. Tak dzieje się na przykład w przypadku ostróżek, szałw, kocimiętek, przetaczników czy jarzmianek. Rośliny te zakwitają po przycięciu po raz drugi we wrześniu. Drugie kwitnienie jest trochę słabsze.
U gatunków kwitnących później, w lipcu czy sierpniu przycinanie pędów zazwyczaj nie wywołuje drugiego kwitnienia w tym samym sezonie. Takim bylinom warto jednak usuwać przekwitniete kwiaty, co przedłuża ich kwitnienie a roślina wygląda atrakcyjniej.

Byliny na gleby żyzne i słoneczne stanowiska:
astry trwałe, chaber, dalia, floks (znosi też półcień), jeżówka purpurowa, kosaciec bródkowy, lilia, liliowiec (ale rośnie dobrze również na innych stanowiskach), mak wschdni, mieczyk, orlik (znosi również półcień), kanna (paciorecznik) , ostróżka, pelargonia, peonia, pysznogłówka (znosi też półcień), przebiśnieg, rudbekia, sasanka (znosi też suche stanowiska), serduszka, krokusy, szafirki, tulipany (znoszą też półcien), krwawnik pospolity (choć toleruje też gorsze gleby i półcień), ubiorek, zimowit, złocień, żółwik ukośny (choć toleruje też miejsca mniej nasłonecznione).

Byliny na gleby lekkie, suche i słoneczne stanowiska :
astery trwałe, dzielżan, dzwonki (gatunki skalne), liliowce, łubiun, gipsówka wiechowata, nawłoć, mikołajek płaskolistny, przymiotno ogrodowe, rojniki, rozchodniki, rudbekia naga, rogownica kutnerowata, , zawciąg nadmorski, żagwin (znosi też półcień).

Byliny na miejsca półcieniste, cieniste i wilgotne :
tawułka, barwinek, begonia bulwiasta, cebulica, kaczeńce, fiołek wonny, funkia (hosta), trzykrotka wirginijska, języczka pomarańczowa, konwalia, kosaciec syberyjski, krwawnica pospolita, liliowiec, narcyz, paprocie, pierwiosnek ząbkowany, przebiśnieg, szafirek, śnieżyca, ułudka wiosenna, zawilec gajowy, żółwik ukośny, żurawka .

Byliny od wiosny do późnej jesieni :
Do skomponownia ogrodu z bylinami, który będzie ciekawy przez cały sezon wegetacji potrzebna jest wiedza o tym kiedy kwitną poszczególne gatunki.

Byliny wiosenne :
ciemiernik biały, zawilec gajowy, przylaszczka, ciemiernik ogrodowy, pierwiosnki, bergenie, kaczeńce, fiołki, omieg kaukaski,floksy szydlaste, gęsiówka kaukaska, miodunka pstra, konwalie, czosnek niedźwiedzi, sasanki, serduszka okazałe, cieszynianka wiosenna, brunera, smagliczka skalna, ułudka wiosenna, żagwin ogrodowy.

Byliny końca wiosny i początku lata :
goryczka krótkołodygowa, goździki sine, Inkarwilla Delavaja, jukka ogrodowa, mak wschdni, piwonia chińska, piwonia lekarska, zawciąg nadmorski, rogownica kutnerowata.

Byliny letnie :
rozchodnik ostry, lnica bluszczykowata, tojeść kropkowana, floksy wiechowate, jeżówka purpurowa, krwawnica pospolita, krwawnik pospolity, liliowce, margerytki, mikołajek płaskolistny, przymiotno ogrodowe, tawułka, pysznogłówka, funkie (hosty), dzwonki, goździki kropkowane, zawciąg nadmorski, ostróżka, heliotrop, trzykrotka wirginijska, kanna (paciorecznik) , pelargonie, rozchodnik okazały, nawłoć, języczka pomarańczowa, słoneczniczek szorstki.

Byliny jesienne :
jeżówka purpurowa, języczka pomarańczowa, kanna (paciorecznik) , miechunka rozdęta, nawłoć, rozchodnik okazały, pelargonie, słoneczniczek szorstki, astry trwałe, złocień (chryzantema).

Byliny o ozdobnych liściach efektowne przez większą część sezonu :
funkie (hosty), dąbrówka rozłogowa, języczka pomarańczowa, miodunka pstra, żurawka, jasnota plamista, koleus (pokrzywka brazylijska), (musi zimować w pomieszczeniach), irezyna herbsta (musi zimować w pomieszczeniach).

Zobacz także : Galeria bylin    Trawy ozdobne    Letnie kwiaty cebulowe       Galeria roślin cebulowych i bulwiastych   

Kalendarz wystaw i targów ogrodniczych na rok 2024

Wystawy, targi i inne imprezy ogrodnicze to doskonała okazja do zakupu ciekawej sadzonki, nowych odmian roślin, uzyskania informacji na temat projektowania i urządzania ogrodów, pielęgnacji roślin a także ciekawy sposób na spędzenie wolnego czasu dla kazdego miłośnika roślin i ogrodów.
Zobacz kalendarz wystaw i targów ogrodniczych...

ŁĄKA KWIETNA
Pielęgnacja trawnika, a szczególnie częste koszenie może wydawać się niektórym właścicielom ogrodów zbyt uciążliwe. Czasem ukształtowanie terenu (np. skarpa) uniemożliwia założenie typowego trawnika. Wtedy zamiast tego można założyć łąkę kwietną. Jest to dobre rozwiązanie dla osób, które nie mają zbyt dużo czasu na pielęgnację ogrodu, albo nie chcą ponosić zbyt dużych kosztów, jakie niesie jednak za sobą utrzymanie w dobrym stanie trawnika. Zwolennikami kwietnej łąki będą też osoby o ekologicznym nastawieniu do przyrody.
więcej na temat łąki kwietnej...

KWIATY CIĘTE

Nie wszystkie gatunki kwiatów nadają się do cięcia, niektóre z kolei wyglądają pieknie w wazonie bardzo krótko - dzień lub dwa. Nie nadają się na kwiaty cięte rośliny otwierające się tylko na słońcu , bo w wazonie zostają z reguły zamknięte.
Więcej o kwiatach ciętych...

OŚWIETLENIE W O OGRODZIE

Wieczorem ogród może wyglądać też efektownie - odpowiednie rozmieszczenie źródeł światła nie tylko stworzy niepowtarzalny nastrój ale też może ukazać jego drugie oblicze. Przy okazji różnego rodzaju źródła światła ułatwiają poruszanie się po terenie oraz odstraszają intruzów.
Więcej o oświetleniu w ogrodzie...