Porzeczka czarna , Ribes nigrum - opis rośliny, uprawa

Typ_rośliny__________________
Krzew liściasty zrzucający liście
Wysokość: Od 1,5 do maksymalnie 2 m.
Pożytek z rośliny: Charakterystyczne w smaku, soczyste owoce jagodowe, czarne, zebrane w grona. Mogą być spożywane na surowo (coś dla koneserów specyficznych smaków ;) lub w postaci przetworów (smakuja znacznie lepiej). Owoce porzeczki czarnej zawierają ogromne bogactwo witamin (więcej niż inne porzeczki) przede wszystkim witamię C i PP. Poza tym mają dużo witaminy B, prowitaminy A, pektyn, kwasu ortofosforowego, garbników, soli potasu i żelaza. Owoce czarnej porzeczki korzystnie wpływają na procesy przemiany materii i zwiększają odporność organizmu. Mają właściwości przeciwzapalne, moczopędne i napotne.
Opis rośliny: Krzew o dość smukłej budowie. Liście, duże, dłoniaste, żywo zielone 3-5 - klapowane. Liście, pąki i owoce pokryte są gruczołkami wydzielajacymi charaterystyczną, dość nieprzyjemną woń. Kwiaty drobne, barwy żółtawozielonej, zebrane w zwisajace grona, bez wartości zdobniczych. Znacznie ciekawiej wyglądają owoce - małe, czarne, błyszczące jagody w zwisających gronach. Owoce dojrzewają stopniowo w od końca czerwca przez lipiec.
Wartościowe odmiany :
Boskoop Giant -stara ale jedna z lepszych odmian porzeczki czarnej. Owoce zebrane w długie grona, słodko-kwaśne, bez ostrego aromatu. Dojrzewają w połowie lipca. Polecana ogrodnikom amatorom.
Goliat - również stara odmiana często sadzona. Owoce bardzo duże czarne, słodkie i smaczne dojrzewają pod koniec czerwca. Wzrost średnio silny, pokrój rozłożysty. Odmiana do uprawy amatorskiej, zarówno deserowa jak i do przetworów.
Ben Connan - Owoce duże i średniej wielkości, jędrne równomiernie dojrzewają w gronach. Dojrzewa w drugiej połowie lipca.
Ben Lomond - odmiana szkocka, owoce średniej wielkości, plonuje obficie. Dojrzewa w drugiej połowie lipca.
Ben Sarek - odmiana wczesna o średniej sile wzrostu. Bardzo plenna, owoce dość duże.
Ometa - odmiana średnio wczesna, średnio plenna, owoce smaczne, aromatyczne. Odporna na mączniaki, mszyce i galasy.
Ores - Odmiana późna, plonuje pod koniec lipca. Wartościowa odmiana porzeczki czarnej, o owocach średniej wielkości, przydatnych do przetwórstwa i zamrażalnictwa. Ze względu na obfite plonowanie oraz wysoką odporność roślin na choroby grzybowe liści i pędów oraz wielkopąkowca porzeczkowego może być polecana do tradycyjnej, amatorskiej uprawy.
Pora kwitnienia: Kwiecień. Kwiaty są wrażliwe na przymrozki. Niektóre odmiany np Ben Alder kwitną później co zminiejsza ryzyko uszkodzenia kwiatów.
Uprawa: Roślina ma niewielkie wymagania co do podłoża i stanowiska. Odporność na mróz duża (może rosnąć nawet na większych wysokościach). Niestety nie jest całkiem odporna na ataki chorób i szkodników. Może chorować na antraknozę, rdzę wejmutkowo-porzeczkową, gruzełka cynobrowego, amerykańskiego mączniaka agrestu lub może ją zaatakować przeziernik porzeczkowiec lub wielkopąkowiec porzeczkowy. Najlepszym sposobem walki jest całkowite usuwanie chorych gałęzi, wykonując cięcie przy samej powierzchni gleby.
Cięcie porzeczki czarnej wykonywać tak by na krzewie zostało od 1 do 20 rozgałęzień. Porzeczki czarne tniemy w każdym roku zmuszając w ten sposób krzew stale do wytwarzania nowych przyrostów. Termin cięcia - koniec lata przez jesień (po owocowaniu). Wycinamy pędy stare 4-5 letnie, których owocowanie jest słabe. Mozna też wykonać ciecie zimowe czarnej porzeczki - jeżeli pogoda na to pozwala, zdarzą sie dni cieplejsze i sloneczne, to można wykonać już ciecia od połowy stycznia. Wiosną usuwamy wszystkie pędy uszkodzone.
Krzewy sadzi się w odstępach 1-1,5 m. Jeżeli chcemy uzyskać gęsty żywopłot to odstęp powinien wynosić około 50 cm.
. Porzeczki zaczynają owocować wcześnie, żyją około 20 lat, ale najlepszy okres owocowania nie przekracza 10-15 lat. Po tym czasie krzewy należy usunąć i zastąpić je nowymi.
Gleba: Porzeczki mają niewielkie wymagania względem podłoża ale najlepiej rozwijają się na glebach lekkich, wilgotnych, żyznych. Porzeczka czarna potrzebuje wilgoci więcej niż inne porzeczki.
Stanowisko: Umiarkowanie nasłonecznione lub trochę zacienione.
Zastosowanie:Jako roślina użytkowa i lecznicza. Owoce mogą być spożywane na surowo lub sporządza się z nich wina, soki, kompoty, dżemy i galaretki.
Ciekawostki: Porzeczki, choć są rośliami rodzimymi, rosnącymi na terenie Europy i Azji, zostały dość późno wykorzystane jako rośliny do uprawy. Dopiero pod koniec XV wieku mnisi rozpoczęli ich hodowlę na terenach klasztornych.
W językach germańskich czarne porzeczki są często nazywane winogronami św. Jana, bo z wyglądu przypominają winogrona a ich okres dojrzewania przypada około 24 czerwca, w imieniny Jana.
Tematy pokrewne: Krzewy łatwe w uprawie, krzewy trudniejsze w uprawie, ogród użytkowy, rośliny do letniego ogrodu, rośliny na prawie każdą glebę, szkodniki porzeczek, porzeczka czerwona, porzeczka krwista, Owoce jagodowe smaczne i zdrowe.
fot.
Porzeczka czarna Ben Lomond - John Lord / Flickr CC

INNE CIEKAWE KRZEWY OWOCOWE: