LISTOPAD W OGRODZIE

Ogród powoli zapada w zimową drzemkę. Listopad to już ostatni czas przygotowań do zimy. Przede wszystkim trzeba zabezpieczyć rośliny przed mrozem, zabezpieczamy też urządzenia ogrodnicze i meble ogrodowe. Wykonujemy ostatnie cięcia pielęgnacyjne, porządkujemy ogród. Na ten miesiąc przypada też ostatni termin na przekopanie ogródka.

Jeżeli listopad jest łagodny i gleba nie zamarzła, można jeszcze sadzić odporne na mróz drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne. Można sadzić również byliny ale przycinać je należy dopiero na wiosnę.
Listopad to ostatnia pora aby wykopać cebulki kwiatowe roślin nie zimujących w gruncie.

Prace ogrodowe na miesiąc listopad:

Zabezpieczenie roslin przed mrozem : Konieczne jest w naszym klimacie zabezpieczenie na okres zimy delikatniejszych roślin. Wykonujemy kopczyki z ziemi wokół pni drzew oraz wokoło krzewów. Wyższe rośliny otulamy matami z tektury lub słomy (nigdy folią !) lub kołderkami z białej agrowłókniny. Tkaninę można kupić w marketach ogólnobudowlanych i sklepach ogrodniczych.
Uwaga ! Do otulania roślin służy tkanina biała, która przepuszcza światło i wilgoć, natomiast czarna służy do tego aby zapobiegać rozwojowi chwastów.
Zabezpieczmy również rośliny w pojemnikach. Możemy zabrać je do domu a niektóre, bardziej wytrzymałe, po zabezpieczeniu zostawić w ogrodzie. Pojemnik takiej rośliny osłaniamy szczelnie styropianem i trocinami lub możemy roślinę wraz pojemnikiem zakopcować w ogrodzie.
Krzewy iglaste o pokroju kolumnowym zabezpieczmy przed deformacją i rozłamywaniem pod ciężarem zalegającego na nich śniegu. obwiązujemy je sznurkiem lub owijamy elastyczną siatką. Krzewy iglaste wrażliwe na mrozy owijamy agrowłóknina, grubym papierem lub chochołem ze słomy.
Więcej na ten temat w artykule Przygotowanie ogrodu do zimy.

Zabiegi pielegnacyjne i porządkowe: przygotowujemy glebę pod wiosenne nasadznia, porządkujemy ogród, regularnie zgrabiamy pierwsze opadłe liście, obficie podlewamy drzewa i krzewy przed zimowym spoczynkiem. Drzewa i krzewy, którym dostarczymy w tym okresie sporej ilości wody lepiej przetrwają okres zimowy. Szczególnie trzeba zadbać o nawodnienie w przypadku krzewów zimozielonych liściastych i iglastych - są to rośliny aktywne również zimą. Podczas słonecznych, mroźnych dni są narażone na przesychanie bo ogrzane słoncem pędy wyparowują wodę a korzenie nie mogą pobierać jej z zamarznietego gruntu. Obficie podlane późną jesienią łatwiej przezimują.
Przeglądamy również gałęzie i korony drzewek - resztki owoców oraz zimujące w nich szkodniki należy zebrać i zniszczyć.
Jesienią warto przekopać ziemię - w zimie wymarzną szkodniki wydobyte na powierzchnię a wiosną odpady lepiej wnikną w głąb gleby. Zaleca się pozostawienie gleby w ostrej skibie co oznacza poprzestanie na przekopaniu bez wyrównywania powierzchni. Takie postępowanie spowoduje zmagazynowanie większej ilości wody i poprawę struktury gleby.
Ściółkujemy powierzchnię wokół pni 5-centymetrową warstwą torfu, suchych liści lub kory. Listopad to ostatnia pora aby wykopać cebulki kwiatowe roślin nie zimujących w gruncie np. mieczyków, dalii, acidantery, pacioreczników, tygrysówki czy kroksomii. Rośliny wrażliwe na mróz należy zabezpieczyć przed mrozem; lilie, jukki, hibiskusy ogrodowe, różaneczniki, azalie czy bambusy przykryć gałązkami świerkowymi lub słomą, róże okopcować.
Szczególnej troski wymagają niektóre rośliny owocujące - brzoskwinie, morele, winorośl czy jeżyna bezkolcowa.


Trawnik : W listopadzie grabimy liście, które spadły z drzew i krzewów. Pozostaiwnie ich na trawniku sprzyja rozwojowi pleśni śniegowej.



Balkony i tarasy - Późną jesienią i zimą nie musi być na balkonie szaro i pusto. Jeżeli mamy większe pojemiki, to możemy je ozdobić zimozielonymi krzewami. Może to być bukszpan o ciemnozielonych , skórzastych i błyszczących liściach. Doskonale nadaje się do uprawy balkonowej, bo wolno rośnie i dobrze znosi cięcie. Innym krzewem nadającym się do uprawy w pojemnikach jest trzmielina Fortune'a o ciekawie wybarwionych liściach. Efektowną ozdobą jesienno-zimowego moga być płożace odmiany iglaków (jałowce, kosodrzewina). Z pnączy można zastosować mało wymagające bluszcze. Koloru dodają do pierwszych przymrozków złocienie a później wrzosy pączkowe, kapusta ozdobna, lub golteria rozesłana.

Pora też zabezpieczyć oczko wodne a grzybienie uprawiane w koszach wyjąć ze sadzawki i ustawić w wodzie w pomieszczeniu zabezpieczonym przed mrozem. W oczku wodym lub stawie umieszczamy pływaki i sztuczne przeręble aby woda nie zamarzła.

Zbiory :Pora na ostatnie jesienne zbiory: wykopujemy letnie odmiany pora, zbieramy brukselkę i jarmuż.
Kończymy zbiory orzechów włoskich i laskowych. W listopadzie można zbierać owoce z krzewów takich jak dzika róża, tarnina czy głóg.
W suche i słoneczne dni zbieramy nasiona roślin jednorocznych.

Siewy :W listopadzie można wysiewać jeszcze do gruntu marchew, pietruszkę, pasternak, koper, szpinak i rabarbar na wczesnowiosenny zbiór. Można też sadzić czosnek ozimy. Jeżeli zima jest bezśniezna to zagony z siewami jesiennymi okrywamy słomą, liści lub gałązkami z igliwiem.

Można wykonać jeszcze ostatnie cięcia pielęgnacyjne. Pod koniec listopada należy przyciąć piękne i popularne pnącza - powojniki (za wyjątkiem tych, które kwitną na przełomie kwietnia i maja).


Rośliny doniczkowe : Pora pomyśleć o roślinach, które mają być ozdobą na święta; zwartnicę (nazwywaną często błędnie amarylisem) i zygokaktusa ustawiamy w ciepłym miejscu. Gdy pojawią się pąki kwiatowe, regularnie podlewamy.
Jeżeli z poprzedniego sezonu została nam gwiazda betlejemska i chcemy aby ponownie zakwitła musimy sie trochę postarać. Na półtorej miesiąca przed świętami przygotowujemy kartonową czapkę bo gwiazda betlejmska powinna być wystawiona na słońce 8 godzin dziennie a resztę dnia i noc spędzać pod kartonem. Dzięki temu powinna wytworzyć nowe pąki kwiatowe i barwne przykwiatki.

Rośliny, które zdobią ogród w listopadzie: W tym miesiącu kwitną jeszcze późne odmiany chryzantem. Inna trwała dekoracją ogrodu późną jesienią może być kapusta ozdobna, która dobrze wygląda nawet przy przymrozkach. Może być sadzona w pojemnikach - do ozdoby jesiennych balkonów i tarasów. Efektownie wyglądają krzewy ognika szkarłatnego o kulistych owocach żółtych czerwonych lub pomarańczowych, ostrokrzewu o błyszczących liściach i czerwonych owocach, niewysokie krzaczki golterii gęsto obsypane kulistymi, czerwonymi owocami i rokitnika zwyczajnego obsypane drobnymi pomarańczowymi owocami. Owocują również róży pomarszczonej i berberysów.
Bardzo ciekawie wyglądają kwiatostany traw ozdobnych szczególnie gdy pokryją się szronem.

ROŚLINY DO JESIENNEGO OGRODU
Jesień to najbardziej kolorowa pora roku. Jesienny ogród może wyglądać bardzo atrakcyjnie jeżeli wybierzemy do niego rośliny o kolorowych liściach, ozdobnych owocach, rośliny późno kwitnące lub o dekoracyjnych pędach, gałęziach lub korze.
więcej na temat roślin do jesiennego ogrodu...

Kalendarz księżycowy na miesiąc listopad 2023 :

Prace pielegnacyjne : Najlepiej wykonywać w terminie od 01 do 12 listopada i po 26 listopada. Przeprowadzmy prace związane z przygotowaniem ogrodu do zimy takie jak okrywanie roślin czy kopczykowanie. Obficie podlewamy też krzewy zimozielone. Wodę lejemy pod krzewy a nie na liście.
Zbiory owoców i warzyw: W listopadzie można zbierać owoce z krzewów takich jak dzika róża, tarnina, berberys, aronia czy głóg - zbieramy owoce przemrożone. Najlepszy termin przypada od 21 do 26 listopada.
Warzywa korzeniowe zbierać najlepiej w terminach od 01 do 12 listopada i po 26 listopada - wtedy są najbardziej wartościowe. Mniej korzystny termin od 14 do 19 listopada.
Siewy roślin : Możemy wykonywać siewy zimowe takich roślin jak marchew, pietruszka korzeniowa i koper ogrodowy - najlepiej w terminie od 14 do 19 listopada o ile aura na to pozwoli.
W tym samym terminie możemy wysadzić cebulę, piertuszkę, seler, cykorię, szczypior czy bazylię do pojemników na parapet. Dzięki temu już w grudniu będziemy mieć świeżą zieleninę. Na wsiewy parapetowe dobry jest też termin po 27 listopada.
Sadzenie i przesadzanie roślin - możemy to robić póki ziemia nie zamarznie. Sadzimy rośliny zakupione w pojemnikach, np rośliny wrzosowate, krzewy jagodowe. Dobry termin do sadzenia przypada od 14 do 19 listopada o ile ziemia jeszcze nie zamarzła.
Ścinanie zrazów drzew owocowych: Wykonywać przed pełnią 10, 11 i 12 listopada oraz po pełni - 14, 16 i 16 listopada.
Prace w pasiekach - najlepiej wykonywać od 01 do 12 listopada i po 26 listopada ale najlepszy termin to 6-12 listopada.

Pamiętajmy, że na dobre wyniki w uprawie ogrodu mają wpływ nie tylko terminy wykonywania prac ale również ogólne warunki wegetacji roślin.

Ozdobne pędy, owoce i liście

Najczęściej największą ozdobą ogrodu są kwitnące rośliny - ale nie tylko; istnieje wiele roślin ogrodowych o ozdobnych pędach, owocach czy liściach.
Więcej w artykule: Ozdobne pędy, owoce i liście..

GLEBA RODZAJE I SPOSOBY ULEPSZANIA GLEBY
Niektórym gatunkom roślin odpowiada najlepiej pewien określony rodzaj gleby, który może nie występować na naszej działce. Ogólnie można jednak przyjąć, że większość roślin dobrze uprawia się na glebach średnio ciężkich, zasobych w próchnicę, składniki pokarmowe i wodę. Poznanie rodzaju gleby w swoim ogrodzie to podstawowa czynność, która pozwoli odpowiednio uprawiać rosnące w niej rośliny.
więcej na temat gleby...

TEMATY NA LISTOPAD

TRAWY OZDOBNE
Trawy ozdobne to rośliny, o których warto pomyśleć przy urządzaniu ogrodu. Ozdobą tej grupy roślin są kształty i barwy ich liści a czasem też ciekawe wyglądają ich kwiatostany. Przepięknie komponują się ze żwirowymi alejkami, szczególnie dobrze wyglądają w sąsiedztwie wody. Delikatne źdźbła traw ozdobnych z ażurowymi kwiatostanami działają optycznie rozluźniająco.
więcej na temat traw ozdobnych...

KOLOROWA JESIEŃ

Co roku, jesienią przyroda funduje nam bajeczny, kolorowy spektakl. Zielone przez wiosnę i lato liście na drzewach i krzewach zaczynają mienić się ciepłymi kolorami. Gdy dni stają się krótsze a noce chłodniejsze, wiele roślin uruchamia mechanizm pozbycia się ulistnienia, które staje się zbędne. . Ustaje proces fotosyntezy, co powoduje zanik chlorofilu. Tym samym znika zielony barwnik w liściach a odsłaniają barwy dotąd przez niego maskowane: żółcie, czerwienie, rdza, purpura czy brąz.
więcej na temat barw jesieni ...

SADZIMY DRZEWA OWOCOWE


Najlepszą porą na sadzenie drzew owocowych, jak twierdzi większość fachowców, jest jesień. Zwolennicy tej pory sadzenia uważają, że drzewka posadzone jesienią zdążą przyjąć się przed nadejściem mrozów a z nadejściem wiosny już są na stałym miejscu i będą szybciej rosły i dobrze się rozwijały. Dobrym miesiącem na sadzenie jest październik, pod warunkiem że nie ma przymrozków.
więcej na temat sadzenia drzew owocowych...

PRZYGOTOWANIE OGRODU DO ZIMY


Coraz częściej uprawiamy w swoich ogrodach rośliny, które pochodzą z miejsc o łagodniejszym klimacie. I choć w w okresie zimowym wymagają zabezpieczenia to jednak warto posadzić je w swoim ogrodzie, bo są to z reguły rośliny bardzo dekoracyjne. Najpierw należy poznać jak przebiega ich wegatacja. Są to z reguły rośliny przyzwyczajone do długiej i ciepłej jesieni. Często w ogóle nie zapadają zimą w spoczynek a tylko spowalniają wegetację - tak jest w przypadku roślin zimnozielonych.
więcej na temat przygotowania ogrodu do zimy...

CIĘCIE DRZEW I KRZEWÓW
Jednym z podatawowych zabiegów ogrodniczych, które musi wykonać od czasu do czasu właściciel ogrodu czy działki jest cięcie drzew i krzewów. Większość gatunków drzew i krzewów wymaga do dobrego wzrostu, kwitnienia czy owocowania regularnego cięcia. Każdy gatunek roślin wymaga odpowiedniej pory cięcia (zobacz kalendarz cięcia drzew i krzewów). Nie bez znaczenia jest też pogoda...
więcej na temat cięcia...