JODŁY PACHNĄCE ŻYWICĄ

Znamy około 48 gatunków jodły rosnących na półkuli północnej, w Polsce naturalnie rośnie jodła pospolita, możemy się nawet pochwalić borami jodłowymi, z których najpolplarniejsza jest Puszcza Jodłowa w Górach Świętokrzyskich.

Gałęzie różnych odmian jodły - jodły Veitcha, jodły kalifornijskiej i jodły pospolitej.

Jodły to gatunki żywiczne - wydzielają zapach kojarzący się lasem, co dobrze wypływa na nasze zmysły. Za zapach roślin iglastych odpowiada żywica obecna w drewnie i igłach. Jeżeli lubimy aby w ogrodzie pachniało warto posadzić jodłę.


Jodła pospolita - to zdecydowanie drzewo do dużych ogrodów, bo dorasta do 40-50 m wysokości. Igły ma spłaszczone, ciemnozielone, o długości 3 cm, tępo zaokrąglone. Młode pędy mają igły w barwie żywozielonej. Szyszki jodły mają długość do 20 cm i skierowane są ku górze, młode maja kolor zielony lub fioletowy a dojrzałe są brązowe. Roślina wydziela piękny, żywiczny zapach, który może kojarzyć się z zapachem pomarańczy. Jest drzewem wymagającym i kapryśnym. Najlepiej służą jej warunki leśne. Źle toleruje małą wilgotność powietrza i gleby oraz zanieczyszczenie środowiska. Dobrze będzie sią czuła na działce w pobliżu lasu. Nadaje się do nasadzeń w parkach i większych ogrodach. Jodły są wykorzystywane w jako surowiec zielarski oraz w kosmetyce. Młodsze drzewka mają też zastosowanie jako choinki bożonarodzeniowe.

Oprócz jodły pospolitej w naszych ogrodach sadzimy czasem takie gatunki jodły jak :

Jodła balsamiczna - Jest najbardziej rozpowszechnionym gatunkiem jodły w Ameryce Północnej. Osiąga około 20 m wysokości. Drzewo to ma wąską, stożkowatą koronę. Igły mają długość 1,5-3 cm, są ciemnozielone i wydzielają zapach - jest on opisywany jako silny, przyjemny i balsamiczny. Szyszki są wydłużone, mają 4-8 cm długości, z początku ciemnopurpurowe, dojrzewając zmieniają barwę na brązową.

Jodła kalifornijska zwana też jednobarwną - Silnie rosnące drzewo, w naszych warunkach, dorasta 15-20 m. Istnieją również odmiany, które osiągają mniejsze rozmiary. Długie, szablasto wzniesione, niebieskozielone i miękkie igły, z obu stron jednakowo zabarwione. Najbardziej niebiesko-srebrzyste zabarwienie gałązek widoczne jest na wiosnę, na młodych przyrostach. Igły po roztarciu wydzielają aromat przypominajacy cytrynę lub tatarak. Szyszki jodły kalifornijskiej są walcowate, stojące o długości 6-12 cm, z początku mają kolor zielony lub fioletowawy, który w miarę dojrzewania zmienia się na jasnobrązowy. Korona drzewa jest regularna, stożkowata i gęsta. Do posadzenia w ogrodzie nadają się odmiany o mniejszych rozmiarach takie jak : Compacta, Nana czy Archers Dwarf. Z kolei odmiana Wintergold - dorasta do 10-15 m wysokości ale rośnie wolno. Po 10 latch osiąga 1,20 m. Ma igły o zółtozielonej barwie, wybarwiające się zimą na kolor żółty.

Jodła koreńska - Jedna z najbardziej dekoracyjnych jodeł. Roślina wysoka; może doratać nawet do 10 m, ale rośnie bardzo powoli - po 10 latach osiąga 2 m wys. Atutem jest regularny stożkowaty pokrój rośliny oraz żywo zielony kolor igieł. Igły dwubarwne, na wierzchu ciemnozielone, pod spodem kredowo-białe. Dodatkową ozdobą są pionowo ustawione szyszki w kolorze fioletowym lub niebieskim. Ciekawą odmianą jodły koreańskiej jest "Silberlocke" o zakręconych do góry igłach, które powodują że roślina sprawia wrażenie srebrzysto-białej. Nie należy do iglaków silnie pachnących - dopiero po mocnym potarciu igieł można wyczuć balsamiczny aromat.

Jodła górska - Gatunek jodły również pochodzacy z Ameryki Północnej. Koronę ma wąska, stożkowatą. Osiaga od 20 do 40 m wysokości. W Polsce w uprawie znajduje się kilka odmian jodły górskiej : Compacta- osiągającą do 3 m wysokości, Argentea - do 6 m wysokości, o igłach wyjątkowo długich - do 4 cm, Green Globe - kulisty pokrój do 1 m wysokości. Igły jodły górskiej pachną balsamicznie -przyjemnie, aromatycznie.

Jodła olbrzymia - Występuje naturalnie w zachodniej części Ameryki Północnej. W Polsce dorasta do 30 m, więc jest to raczej drzewo do nasadzeń parkowych. Jej igły pachną pomarańczą, z wyglądu przypominają igły jodły pospolitej.

Jodła wonna zwana też purpurową - Jako gatunek rodzimy występuje w zachodniej części Ameryki Północnej. Szpilki spłaszczone bardzo gęste, skierowane do przodu o długości około 3 cm. Po roztarciu igły pachną mandarynką lub pomarańczą. Szyszki wzniesione, młode niebieskawe, dojrzałe w kolorze brunatnawym. W Europie, ze wzgledu na duże rozmiary drzewa sadzi się je głównie w parkach.

Jodła Veitcha - Dorasta nawet do 30 m wysokości, ma ciemnozielone, błyszczące igły, od spodu kredowobiałe, miekkie, o długości do 3 cm. Kora szara, szyszki fioletowe lub granatowe, niezbyt duże, pokrój regularny, stożkowy. Iglak ten jest odporny na mrozy, pochodzi z gór w Japonii.

Czasem w naszych ogrodach spotyka się delikatniejsze gatunki jodły :

Jodła hiszpańska - Forma wyjściowa to drzewo dorastające do 20-30 m. Odmiany ogrodowe osiągają znacznie mniejsze rozmiary i dość wolno rosną. Drzewo o stożkowatej koronie, która z czasem staje się bardziej nieregularna. Ozdobą są niebiesko-zielone, grube igły ułożone promieniście wokoło pędów. Szyszki cylindryczne, o długości 10-15 cm i szerokości 4-5 cm, brązowe. Jodła hiszpańska jest drzewem wymagającym, szczególnie z powodu wrażliwości na mrozy - w ostrzejsze zimy może zostać uszkodzona. Nie służą jodle hiszpańskiej długotrawłe mrozy i silne wiatry. Niezbyt dobrze toleruje zanieczyszczenie powietrza.

Jodła szlachetna - Pochodzi z nadmorskich lasów Ameryki Północnej i lubi wiglotny, chłodny klimat oraz dobre gleby. Niezbyt dobrze znosi silne mrozy, i z tego względu w Polsce jest trudniejsza w uprawie. Dorasta do około 40 m wysokości, młodsze drzewka mają gęsty, stożkowy pokrój, starsze robia się bardziej strzeliste. Igły o długośći 2-3 cm sa pokryte woskowym nalotem. Od spodu oraz z wierzchu na igłach widoczne są jasne, woskowe paski (na dole 3-4, na górze 1-2). W ogrodach uprawiamy Glauca, Blaue Hexe, Bizarro, Obrighoven


Ciekawostki : Z igieł jodły balsamicznej wyrabia się pachnące poduszki tzw. balsam pillows.
Jodła pospolita jest drzewem długowiecznym i może osągać spore rozmiary. Prawdopodobnie jednym z najpotężniejszych okazów tego gatunku w Europie była Gruba Jodła rosnąca na na stoku Babiej Góry, miała prawdopodobnie 600 lat, wysokość około 60m. Drzewo zostało niestety powalone przez wiatr w 1914 roku.

zobacz także:

Iglki zawsze piękne, świąteczne dekoracje prosto z ogrodu, wieniec adwentowy z materiałów z ogrodu.

fot.
jodła koreańska fioletowe szyszki - Plant Image Library /Flickr CC

ROŚLINY IGLASTE

Iglaki są niezwykle dekoracyjne i to przez cały rok. Do tego są w wiekszości łatwe w uprawie i dość wytrzymałe. Inną cenną zaletą jest ich różnorodność. Mogą mieć różne kształty i odcienie igieł.
więcej na temat roślin iglastych...

Kalendarz wystaw i targów ogrodniczych na rok 2024

Wystawy, targi i inne imprezy ogrodnicze to doskonała okazja do zakupu ciekawej sadzonki, nowych odmian roślin, uzyskania informacji na temat projektowania i urządzania ogrodów, pielęgnacji roślin a także ciekawy sposób na spędzenie wolnego czasu dla kazdego miłośnika roślin i ogrodów.
Zobacz kalendarz wystaw i targów ogrodniczych...

SOSNA CZARNA

Ciemnozielone igły skupione po dwie w pęczku, długie, sztywne i grube. Sosna czarna tworzy regularną, kopiastą koronę z gałęziami równo ułożonymi w okółkach. Starsze drzewa wybijają w pień a ich korona staje się nieregularna, parasolowata. Pień prosty, ciemnobrązowy o spękanej korze.
Więcej informacji o sosnie czarnej...

WRZOSIEC

Barwne, drobne kwiaty zebrane w szczytowe baldachgrona. Kwiaty wrzośców mogą być białe, fioletowoczerwone, czerwone, różowe, karminowe. Liście wrzośców są małe, łuskowate, osadzone skośnie do wierzchołka pędu. Są zimzielone, igiełkowate; wyglądają jak nastroszone. Pora kwitnienia: Od końca lutego do kwietnia-maja.
Więcej informacji o wrzoścach...

OGRÓD JAPOŃSKI

Tworzenie ogrodów było uważane w Japonii za odrębną dziedzinę sztuki taką jak malarstwo czy literatura, z tym że człowiek nie jest uważany za twórcę ogrodu ale za jego współtwócę bo drugim elementem jest przyroda - nie tylko kształtuje ogród ale też go zmienia pod wpływem pór roku i pogody.
Więcej o ogrodach japońskich...