Gleba w ogrodzie, rodzaje i sposoby ulepszenia gleby.

Niektórym gatunkom roślin odpowiada najlepiej pewien określony rodzaj gleby, który może nie występować na naszej działce. Ogólnie można jednak przyjąć, że większość roślin dobrze uprawia się na glebach średnio ciężkich, zasobych w próchnicę, składniki pokarmowe i wodę.


Dobra gleba to prawdziwy skarb

Poznanie rodzaju gleby w swoim ogrodzie to podstawowa czynność, która pozwoli odpowiednio uprawiać rosnące w niej rośliny. Rodzaj gleby zależy od stopnia zwietrzenia i składu mechanicznego składników mineralnych.
Na terenie Polski najczęściej występuja gleby piaszczyste, gleby gliniaste lub gleby ilaste czyli wcale nie rewelacyjne.Na szczęscie jest też wiele roślin ogrodowych, które daja radę w prawie każdej glebie:

Ogrodowi twardziele na prawie każdą glebę

Jak określić rodzaj gleby:

Można postępować wg tabeli Schlichtinga i Blume.
Należy wziąć do ręki trochę wilgotnej gleby i sprawdzić:
- jeżeli z gleby nie można uformować wałka grubości pół ołówka - gleba jest silnie piaszczysta,
- jeżeli z gleby nie można uformować wałka grubości ołówka - gleba jest piaszczysta,
- jeżeli z gleby można uformować wałek i skrzypi między palcami - gleba jest gliniasta,
- jeżeli po przełamaniu wałka gleba ma lśniącą powierzchnię - łatwo ugnieść z niej bryłę - gleba jest ilasta,
- jeżeli jest miękka jak masło - gleba jest silnie ilasta.

Można też określić rodzaj gleby w ogrodzie na podstawie rosnących w nim chwastach i dzikich ziołach:

Rośliny wskaźnikowe - dość precyzyjnie określają warunki wystepujące w danym podłożu - dzieki nim można poznać rodzaj gleby, jej odczyn i wilgotność. Bywa jednak, że czasem jedna roślina określa kilka środowisk.
- w glebie suchej chętnie rosną - macierzanka piaskowa, jaskier bulwiasty, posłonek pospolity, wilczomlecz sosnka, krwawnik pospolity,
- w glebie wilgotnej chętnie rosną - firletka poszarpana, gwaizdnica pospolita, mięta, stokrotka pospolita, trzęślica pospolita, wiązówka błotna, szczaw, ostrożeń łąkowy, pełnik europejski, stokrotka pospolita, skrzyp leśny,
- gleba jest podmokła jeżeli rośnie - czyściec błotny, krwiściag lekarski, podbiał pospolity, skrzyp polny, rdest wężownik, knieć błotna, jaskier rozłogowy, kozłek lekarski, mydlnica lekarska, żywokost,
- w glebie ciężkiej rośnie - babka zwyczajna, mietlica biaława, pięciornik gesi, tasznik pospolity,
- w glebie piaszczystej rośnie - bodziszek drobny, fiołek polny, ślaz zaniedbany, złocień polny, gwiazdnica pospolita, dziewanna pospolita, macierzanka piaskowa, babka piaskowa, krwawnik pospolity,
- w glebie gliniastej, zwartej lubi rosnąć - szałwia łąkowa, gorczyca polna, łopian wiekszy, łoboda rozłożysta, bylica pospolita,
- w glebie ilastej, zwartej rosną - jaskry rozłogowe, glistnik jaskółcze ziele, ostróżeczka polna, babka zwyczajna, perz, pięciornik gęsi
- w glebie próchniczej rośnie - konwalijka dwulistna, marzanka wonna,
- gleba jest kwaśna jeżeli rośnie w niej - stokrotka pospolita, szczaw polny, mięta polna, borówka brusznica, fiołek ptasi, koniczyna polna, przetacznik leśny,
- gleba jest alkaliczna jeżeli rośnie w niej - cykoria podróżnik, dzwonek jednostronny, wilczomlecz mały, lnica, gorczyca polna, babka zwyczajna, fiołek polny,
- w glebie ubogiej w azot chętnie rośnie - fiołek trójbarwny, wrzos zwyczajny, rumian, babka średnia, komonica zwyczajna,
- w glebie bogatej w azot chętnie rośnie - pokrzywa zwyczajna, mniszek lekarski, przytulia czepna, gwiazdnica pospolita, jasnota plamista, tobołki polne.

Najlepsza jest gleba pulchna i elastyczna, gruzełkowata o przyjemnym zapachu ziemi. Niestety taką idealną ziemię posiada tylko niewielka część ogrodów.
Co zatem robić gdy w ogrodzie nie ma idealnej gleby? Trzeba po prostu glebę w ogrodzie poprawić.

Sposoby ulepszania gleby

Kwiaty z reguły nie lubią gleb ilastych bo są ciężkie, nieprzewiewne i nie przepuszczają wody a po większych deszczach się zamulają. Podczas suszy z gleby takiej robi się twarda skorupa. Do takiej gleby najlepiej dodać gruboziarnistego piasku (1 wiadro na 1 m.kw.).
Gleba piaszczysta jest z kolei zbyt przewiewna i za bardzo przepuszczalna dla wody. Do tego uboga w składniki pokarmowe. Poprawi jej strukturę dodanie kompostu, torfu lub rozłożonego obornika.
Ziemię o małej zawartości próchnicy można ulepszyć dodając ziemi darniowej, powstałej w wyniku rozkładu darni i korzeni. Jest dość ciężka ale można z niej sporządzić mieszankę składajacą się dodatkowo z torfu i piasku (w stosunku 2 na 1 na 1). Niewielkie ilości ziemi darniowej można pozyskać z kretowisk, większe ilości uzyskuje się prze kompostowanie darni pochodzacej z pól czy łąk.
Glebę w ogrodzie można poprawić dodając ziemi liściowej powstającej z rozkładajacych się liści; najlepsza jest ziemia z liści bukowych ale można też pozyskać ją z własnych opadłych jesienią liści (rozkład trwa 3 lata).
Torf stosuje się przy rozmnażaniu czy sadzeniu roślin; sprzyja rozwojowi systemu korzeniowego poprzez utrzymywanie dostatecznej ilości wody. Ziemię torfową można kupić w sklepach ogrodniczych lub kwiaciarniach.
Piasek dodaje się do gleby w celu zwiększenia przepuszczalności podłoża. Najlepszy jest piasek kwarcowy średni lub gruby.
Jeżeli planujemy posadzić rośliny wymagające kwaśnego odczynu gleby warto zastosować ziemię z lasu iglastego powstałą z rozkładającego się igliwia. Najepsza jest ziemia z igliwia sosnowego. Taką ziemię stosujemy przy zakładaniu wrzosowiska lub w miejscach, w których planujemy posadzenie azalii czy różaneczników.
Do podłoża roślin wapinolubnych można dodać resztki starego tynku, zaprawy murarskiej lub wapna.

UWAGA !!!

Sposoby nawożenia gleby zostały opisane w artykule nawożenie roślin.

Rośliny na gleby gliniaste:

cyprysik nutkajski, jabłoń purpurowa, jukka ogrodowa, tojeść kropkowana, ciemiernik biały
.

Rośliny na gleby gliniasto-piszczyste:

cyprysik nutkajski, sosna limba (choć najlepsze są gleby żyzne i wilgotne), jabłoń purpurowa, platan klonolistny (ale gleba powinna być też żyzna, ognik szkarłatny, acidantera dwubarwna, jukka ogrodowa, zawilec japoński, nasturcja.

Rośliny na gleby piaszczyste i lekkie:

sosna limba (choć najlepsze są gleby żyzne i wilgotne), świerk kłujący, Berberys Thunberga (dobrze znosi zasolenie), hibiskus, rokitnik zwyczajny (znosi tez niewielkie zasolenie gleby), szczodrzeńce (żarnowce), tamaryszek (dobrze znosi niewielkie zasolenie gleby), rozchodnik okazały, krokusy (byle była dostatecznie wilgotna w okresie kwitnienia).
Więcej o glebie piaszczystej...

Rośliny na gleby próchnicze i lekkie:

rododendrony (odczyn kwaśny), wrzośce (odczyn kwaśny), wrzosy, krokosmia (montbrecja), liatra kłosowa, przebiśnieg (śnieżyczka) (wapienna), krokusy, szafirki (lekko wilgotna), czarnuszka damasceńska, diaskia.

Rośliny na gleby ilaste:

tojeść kropkowana.

Rośliny na gleby żyzne i umiarkowanie wilgotne:

magnolia (odczyn lekko kwaśny), wiśnia piłkowana (próchnicza), forsycja, krzewuszka cudowna (wajgela), mahonia pospolita, rododendrony (odczyn kwaśny), złotlin , cebulica syberyjska, dalie, hiacynty, lilie, narcyzy, szafirki, śnieżnik lśniący, przylaszczki, inkarwilla Delavaya , ciemiernik biały, aster chiński, bakopa, fasola wielokwiatowa

Rośliny na gleby żyzne i wilgotne:

jodła koreańska, sosna limba, katalpa (surmia) (ale zdrenowana), agrest, barwinek pospolity, budleja Dawida, enkiant dzwonkowaty (odczyn kwaśny), hortensje, kalmia (odczyn kwaśny), migdałowiec trójklapowy, oczar omszony (odczyn lekko kwaśny), pigwowiec, begonia bulwiasta, kokorycz pusta, kosaciec syberyjski, mieczyki ogrodowe (gleba niezakwaszona), r anniki zimowe (odczyn obojetny), szackownica kostkowata (odczyn lekko kwaśny), tulipany (odczyn obojetny), tygrysówka pawia.

Rośliny na gleby wapienne:

świerk serbski (gleba żyzna), perukowiec podolski (bardzo lubi gleby wapienne), ognik szkarłatny (gliniasto-piaszczysta), wawrzynek wilczełyko (próchnicza, lekko wilgotna), przebiśnieg (śnieżyczka), lawenda, inkarwilla Delavaya, ciemiernik biały.
Więcej informacji o glebach wapiennych...

Rośliny na gleby o odczynie kwaśnym:

azalie, enkiant dzwonkowaty, hortensje bukietowe, kalmia, magnolie(gleba lekko kwaśna), oczar omszony (odczyn lekko kwaśny), rododendrony (odczyn kwaśny), wrzośce, wrzosy, szachownica kostkowata (odczyn lekko kwaśny).
Więcej informacji o glebach kwaśnych...

Rośliny, które rosną dobrze w każdej glebie:

Świerk kłujący, głogi, wierzba mandżurska, bukszpan, jaśminowce, lilaki, tawuły, fiołki wonne, liliowce, nasturcja, maciejka, czarnuszka damasceńska, werbena ogrodowa.
Wiecej roślin, które udadzą się w prawie każdej glebie ...

NAWOŻENIE ROŚLIN
Nawożenie to jedna z podstawowych prac w ogrodzie.Mizerny wzrost roślin, słabe kwitnienie, brązowienie igieł lub bladość liści to sygnały, że naszym roślinom doskwiera niedobór składników pokarmowych.
więcej na temat nawożenia roślin...

OGRODOWI TWARDZIELE

Niektórym gatunkom roślin odpowiada najlepiej pewien określony rodzaj gleby, który może nie występować na naszej działce ale jest też wiele takich, które mogą rosnąć praktycznie w każdej glebie. Jeżeli nie mamy zbyt wiele czasu lub ochoty na skomplikowane zabiegi ulepszania gleby warto się ta grupą roślin zainteresować. Część z wymienionych roślin ma co prawda swoje preferencje ale są one na tyle wytrzymałe, że można spróbować hodować je nawet jeżeli nasza gleba jest nieco gorsza.
Więcej o ogrodowych twardzielach...

EKOLOGICZNY OGRÓD
Naturalne środki służące do zasilania roślin oraz do zwalczania chorób i szkodników w ogrodzie cieszą się sporym zainteresowaniem. I trudno się temu dziwić - są bezpieczniejsze od środków chemicznych, możemy je sami sporządzać no i są zgodne z naturą.
więcej na temat środków naturalnych ...

TEMATY NA KWIECIEŃ

ROZMNAŻAMY BYLINY KWITNĄCE LATEM I JESIENIĄ ORAZ TRAWY OZDOBNE


Wiosną mamy tp najlepszy czas na dzielenie bylin kwitnących latem i jesienią. W tym celu wykopujemy kępy roślin, oczyszczamy korzenie z chwastów i obumarłych części a następnie kępy dzielimy rozrywając je lub rozcinając. Sadzimy podzielone rośliny w nowe miejsca pamietejącaby miały nieco miejsca na rozrost i obficie podlewamy.
więcej o bylinach i rabatach bylinowych...
Większość traw ozdobnych bardzo łatwo daje się rozmnożyć w sposób wegetatywny, najprościej przez podział roślin matecznych. W ten sposób można rozmnożyć np. kostrzewy, sitowia, ostnice, miskanty. Kępy roślin matecznych wykopujemy z ziemi, dzielimy na kilka mniejszych kęp potomnych, które sadzimy od razu na miejsce stałe. Po posadzeniu rośliny dobrze podlewamy.
więcej o trawach ozdobnych...

SĄSIEDZTWO ROŚLIN

Rośliny mogą oodziaływać na siebie zarówno pozytywnie jak i negatywnie. Znajomość wzajemnego oddziaływania na siebie poszczególnych roślin można wykorzystać do ich ochrony oraz lepszej uprawy. Powszechnie wiadomo, że zioła posadzone w pobliżu warzyw mają dobry wpływ na ich rozwój i poprawiają ich smak. Z kolei na smak i aromat truskawek korzystnie wpływa sąsiedztwo roślin strączkowych, cebuli oraz ściółka z igieł świerku lub sosny.
Fot. Magda Mastykarz, muzeum w Wilanowie.

więcej na temat sąsiedztwa roślin...

WIOSENNE NAWOŻENIE ROŚLIN OGRODOWYCH

W kwietniu zasilamy nawozami mineralnymi rośliny cebulowe rosnące w ogrodzie. W dalszym ciągu nawozimy też drzewa, krzewy i byliny. Stosujemy dobrze rozłożony obornik, kompost lub wiosenne nawozy wieloskładnikowe przeznaczone dla konkretnych rodzajów roślin. Możemy zastosować nawozy długo działające, które stopniowo uwalniają swoje składniki w ciągu sezonu. Jeżeli pod roślinami znajduje się ściółka (kora, drobne kamyki, igliwie, słoma) to podczas zasilania ją odsuwamy, tak aby nawóz znajdował się bezpośrednio na ziemi. Po rozłożeniu nawozu nakrywamy go spowrotem ściółką a następnie podlewamy. Rośliny nowo posadzone zasilamy dopiero po 2-3 tygodniach od posadzenia.
więcej o nawożeniu roślin ogrodowych...

SEZON NA WYSIEWY W PEŁNI
Można jeszcze wysiać do pojemników nasiona roślin jednorocznych o przedłużonym okresie wegetacji takich jak szałwia, begonia, lobelia, żeniszek, petunia, werbena czy lewkonie.
Wysiewamy również do skrzynek ziola takie jak bazylia i majeranek oraz warzywa takie jak wczesna sałata, szpinak, pomidory, papryka, cebula, seler i warzywa kapustne.
W kwietniu na miejsca stałe można siać smagliczkę, groszek pachnący, maciejkę, szarłat, nagietki, chabry, kosmosy, klarkie, ułudkimaczki kalifornijskie, czarnuszki, ślazówki.
więcej na temat wysiewów roślin...