Ogrody w Wersalu - kwitesencja ogrodów w stylu francuskim.
Fot. Kimberly Vardeman/CC 2.0
Ogród w stylu francuskim (ogród barokowy) to przestrzeń dokładnie ujęta w ścisłe ramy. W ogrodach w stylu francuskim natura jest całkowicie podporządkowana myśli człowieka, prawie każdy fragment to starannie wyreżyserowana sceneria. W ogrodzie francuskim wszystko jest starannie zaplanowane; położenie tarasów, fontann, rzeźb, równe ścieżki i aleje, sztuczne jeziora, dywanowe rabaty o geometrycznych kształtach, równo przystrzyżone drzewa i krzewy. Ten styl ogrodów powstał we Francji , w XVII wieku i wywodzi sę od renesansowych ogrodów włoskich.
Typowy ogród francuski cechuje regularność kompozycji. Oś ogrodu stanowi aleja główna, po bokach której symetrycznie rozmieszczone są partery ogrodowe, czyli płaskie kobierce kwiatowe. Inne charaktrystyczne elementy takiego ogrodu to aleje, szpalery i labirynty oraz punkty widokowe tworzące ogrodowe wnętrza. Taki rodzaj ogrodu potrzebuje rozległej przestrzeni oraz w miarę płaskiego terenu - i tak większość ogrodów w stylu francuskim to duże, rozległe aranżacje ogrodowe. Ale są od tego wyjątki: jeżeli teren nie był płaski ogrod dzielono na tarasy.

|
|
Taras bogini Flory z fontanną Trytonów - ogrody w Książu.
Tarasy te są miniaturami ogrodów w stylu francuskim. Urządzone zostały na początku XX wieku , kiedy gospodynią zamku była słynna Daisy Hochberg von Pless. Partery ogrodowe utakno z bukszpanów i berberysów o czerwonych liściach. Oś główną wyznacza fontanna oraz posadzone centralnie wyższe iglaki.
|
Rośliny do ogrodu francuskiego
Chartakterystyczne dla ogrodu francuskiego są kwietniki dywanowe utkane z żywych roślin. Często stosuje się rośliny o wybarwionych liściach:
bereberysy,
irezyny, srebrzyste starce, barwne
koleusy. Przydatne są. również rośliny obficie i długo kwitnące -
begonie,
lawenda,
aksamitki, róże rabatowe.
Z reguły potrzebują słońca aby utrzymać efektowne wybarwienie, ale to akurat pasuje do ogrodu w stylu francuskim, w którym cienia jest niewiele. Poza tym, taki kwietnik dywanowy aby wygladał ewektownie potrzebuje otwartej przestrzeni.

|
|
Dokładnie wytyczone rabaty ograniczone przez przystrzyżone bukszpany, wysypane białym gresem ścieżki i trójkątne świerki Conica. Wnętrze rabat wypełniono kolorowo kwitnącymi roślinami sezonowymi - begoniami. Trawniki starannie wykoszone. Zdjęcie z ogrodów przy sanktuarium w Licheniu.
|
Drzewa sadzono początkowo głównie w szpalerach, przy alejach, wyznaczających pola widokowe. Były regularnie podcinane. W okresie późniejszym zaczęto traktować je bardziej indywidualnie, zaprzestano też obowiazkowego podcinania. Często stosuje się odmiany drzew o regularnej, kulistej koronie albo odmiany o kolumnowym pokroju.

|
|
Pachnący lawendowy klomb otoczony bukszpanami, które pełnią rolę ogranicznika. Brzegi klombów wysypane ozdobnym gresem. Nieco dalej szpaler drzew o kulistych, regularnych koronach. Całość uzupełniają ławki oraz kwietniki obsadzone kwitnącymi surfiniami. Surfinie historycznie nie bardzo pasują do ogrodów francuskich, jako że zostały dopiero całkiem niedawno wyhodowane ale można na to przymknąć oko ;) Zdjęcie z ogrodów przy sanktuarium w Licheniu.
|
Krzewy, podobnie jak drzewa, były elemetem większej kompozycji. Tworzyły najcześciej równo przystrzyżone żywopłoty wyznaczające określoną przestrzeń. Stosuje się
bukszpany,
żywotnik zachodni,
cisy,
berberysy. Środek często wypełniają pięknie kwitnące
róże.
Trawniki powinny być starannie wykoszone.
Charaktrystyczne dla ogrodów francuskich dodatki:
Zieleń jest wzbogacona elementami architektury ogrodowej : ławkami, sadzwkami, fontannami ozdobionymi rzeźbami.

|
|
Taras wodny na zamku w Książu - uznawany za jeden z najpiekniejszych tarasów.
Pośród bukszpanowych parterów bije 27 wodotrysków. W dwóch zewnętrznych narożnikach zlokalizowane są niewielkie kamienne baszty. Na starych zdjęciach widać, że w czasach świetności wnetrza bukszpanowych parterów były wypełnione kolorowo kwitnącymi różami.
|
Posągi nawiazują często tematyką do czasów antycznych, sadzwki mają regularne, geometryczne kształty, fontanny wkomponowane są często w posągi.
Całość uzupełniają kamienne wazy obsadzone kompozycjami roślinnymi. W wazach takich sadzi się rośliny kwitnące przez cały sezon - pelargonie, begonie lub petunie. Czasem rośliny płożące o ozdobnych liściach : bluszcze, kocanki włochate, plekantrusy.

|
|
Belweder w Wiedniu
Barokowy pałac wraz z ogrodem w stylu francuskim. Ogród jest najstarszą częścią kompleksu - został zaprojektowany około 1700 roku. Ogrody są położone tarasowo miedzy górnym a dolnym pałacem. W całym ogrodzie jest dużo kamiennych stawów ozdobionych fontannami o tematyce alegorycznej.
|
Ścieżki są również w sposób przemyślany wytyczone, często wysypane dekoracyjnym żwirkiem, układają się w kunsztowne ornamenty .
Ogrody w stylu francuskim nie przeszły całkiem do historii, do dziś są inspiracją dla projektantów zieleni : są takie miejsca gdzie dobrze wygladają i pasują. Przede wszystkim w komleksach zieleni miejskej, szczególnie miejscowości uzdrowiskowe i turystyczne starają się urozmaicić swój wygląd elementami ogrodu francuskiego : kwiatowymi kobiercami, fontannami, rzeźbami, alejkami, szpalerami drzew.
Można się pokusić o aranżację tego typu w minejszych ogrodach, gdzie mamy ograniczone możliwości a rozrost drzew i drzewów powinien być kontrolowany. Ogród w tym stylu nie jest specjalnie kosztowny ale wymaga wielu regularnych zabiegów i czasu.
Przykłady ogrodów w stylu francuskim jest wiele:
Ogrody Wersalu, ogrody w wiedeńskim Belwederze, Ogród Sanssouci w Poczdamie.
W Polsce styl francuski możemy podziwiać w Wilanowie, ogrodach przy Pałacu Branickich w Białymstoku, ogrodach tarasowych na zamku w Książu.
Z nowszych obiektów fragmenty ogrodów w stylu franuskim znajdują się w Ogrodach Tematycznych Hortulus Dobrzyca oraz części ogrodów przy sanktuarium w Licheniu.
Ciekawostki: Ogród w stylu francuskim bardziej nadawał się do podziwiania niż do przebywania w nim, a to ze względu na brak cienia, który dawałby chwile wytchnienia, szczególnie w upalne dni. Dlatego najczęściej spacerowało się po nich rankami albo wieczorami. Aby zlikwidować ten mankament wymyślono
berceaux - drewniane lub metalowe stelaże obsadzone pnącą roślinnością, które tworzyły tunele dające cień.
Zobacz także :
Ogród w stylu japońskim,
ogród w stylu wiejskim
Sadzenie roślin
Pora sadzenia roślin, zakup roślin do ogrodu, przygotowanie gleby przed sadzeniem, sadzenie drzew i krzewów, sadzenie roślin z rozsady, bylin, roślin cebulowych i bulwiatych.
więcej na temat sadzenia...
|
  
Czerwiec to miesiąc, w którym wysiewa się większość roślin dwuletnich oraz wiele bylin. Wysiane wczesnym latem, przesadzane jesienią na miejsca stałe roku pierwszego kwitną wiosną i latem roku następnego po czym obumierają. Niektóre z nich to byliny ale lepiej uprawiać je w cyklu dwuletnim, bowiem starsze egzemplarze nie są już tak efektowne. Tak jest na przykład z popularnymi stokrotkami.
Inne znane kwiaty dwuletnie to malwy, naparstnice, bratkii, goździki brodate i niezapominajki .
Z bylin warto spróbować siewu dzwonków karpackich, orlików, ciemierników, przegorzanów, goździków kropkowanych, dzwonków brzoskwiniolistnych, skalnic i sasanek.
więcej informacji na temat wysiewu roślin dwuletnich...
SĄSIEDZTWO ROŚLIN

Rośliny mogą odziaływać na siebie zarówno pozytywnie jak i negatywnie. Znajomość wzajemnego oddziaływania na siebie poszczególnych roślin można wykorzystać do ich ochrony oraz lepszej uprawy. Powszechnie wiadomo, że zioła posadzone w pobliżu warzyw mają dobry wpływ na ich rozwój i poprawiają ich smak. Z kolei na smak i aromat truskawek korzystnie wpływa sąsiedztwo roślin strączkowych, cebuli oraz ściółka z igieł świerku lub sosny.
Fot. Magda Mastykarz, muzeum w Wilanowie.
więcej na temat sąsiedztwa roślin...
|