LILIA (Lilium ) - uprawa i zastosowanie
Lilie należą do wyjatkowo pięknych roślin ozdobnych a duża ilość gatunków o urozmaiconych barwach i kształtach oraz zróżnicowane wymagania w uprawie sprawiają, że każdy posiadacz ogrodu znajdzie wśród tych roślin coś dla siebie.
Pachnąca kompozycja z lilii i goździków ogrodowych
|
|
Zastosowanie lilii jest szerokie: w uprawie gruntowej nadają się do ogrodów i parków gdzie można wykorzystywać je w kompozycjach bylinowych, sadzić je w szpalerach lub tworzyć z nich grupy. Nadają się także do obsadzania ogródków skalnych i zbiorników wodnych. Lilie są też doskonałym materiałem na kwiat cięty i jako taki są stosowane w różnego rodzaju kompozycjach przeznaczonych do dekoracji wnętrz.
Jeszcze do niedawna w naszym kraju uprawiano przede wszystkim lilię białą i lilię królewską.
|
W chwili obecnej w sklepach i centrach ogrodniczym dostępnych jest wiele gatunków tych pięknych roślin. Dla początkujacego ogrodnika najprostsze w uprawie są mieszańce azjatyckie.
Krótki opis lilii- czyli trochę przynudzania
Lilie to rośliny cebulowe o pędach wzniesonych, zakończonych na szczycie kwiatami zebranymi w grona lub baldachy. Cebula lilii jest zbudowana z zachodzących na siebie łusek wyrastających z piętki. Łuski te pełnią rolę magazynu, w którym gromadzone są składniki pokarmowe. Pęd wyrastający z cebuli lilii jest przeważnie jeden. Liście na pędzie mogą być osadzone skrętolegle, naprzeciwlegle lub okółkowo. Ale najważniejsze z punktu widzenia posiadacza ogrodu są kwiaty lilii. Mają one okwiat zróżnicowany na kielich i koronę. Kształt kwiatów może być trąbkowy (L.regale), turbanowo odgięty (L.martagon), dzwonkowy (L.parryi) lub kielichowy (L. bulbiferum). Jeśli chodzi o kolorystyke, to są w pzypadku lilii reprezentowane wszystkie barwy z wyjątkiem niebieskiej.
|
UPRAWA LILII
|
|
Klasyfikacja ogrodnicza lilii
Wyodrębnionych zostało dziewięć następujących grup lilii ogrodowych:
1. Mieszańce azjatyckie
2. Mieszańce martagon
3. Mieszańce candidum
4. Mieszańce amerykańskie
5. Mieszańce longiflorum
6. Mieszańce trąbkowe
7. Mieszańce orientalne
8. Mieszańce nie zaszeregowane do powyższych grup.
9. Gatunki i ich odmiany botaniczne nie zaszeregowane do żadnej innej grupy.
1. Mieszańce azjatycjkie
Grupa ta łączy gatunki występujące w Azji, które się między sobą krzyżują. Mieszańce azjatyckie wyróżniają się wczesną pora kwitnienia, są niewybredne co do podłoża i klimatu. Obejmuje mieszańce lilii najbardziej odporne na choroby - stąd też są one powszechnie uprawiane. Można rozmnażać je z nasion a rozmnożone rośliny dość szybko wchodzą w okres kwitnienia.
Ze względu na budowę kwiatu, w grupie tej wyróżnia się trzy podgrupy:
1a - o kwiatach wzniesionych - kielichowych
1b - o kwiatach skierowanych na boki - tarczowych
1c - o kwiatach zwieszonych i działkach turbanowato wygiętych.
2. Mieszańce martagon
Pierwsze tego typu mieszańce powstały w Holandii 1886 roku i pochodzą od dwóch gatunków L.martagon i L.hansonii. Są to bardzo silne rośliny, które odznaczaja się dużą odpornością na choroby wirusowe. Należą do najwyższych lilii - mogą nawet przekraczać 2 m. wysokości. Do tego są efektowne: w kwiatostanie mają niekiedy ponad 50 kwiatów. Rośliny te bardzo dobrze znoszą nasze warunki klimatyczne. Mogą być wykorzytywane w obsadzaniu rabat bylinowych oraz jako kwiat cięty.
3. Mieszańce candidum
Do tej grupy należą najstarsze historycznie lilie - L.candidum i L.chalcedonicum a pierwsze mieszańce tej grupy były już znane w pierwszej połowie XIX wieku. Mieszańce candidum odznaczają się pięknymi kwiatami ale nie są tak żywotne jak omawiane poprzednio.
4. Mieszańce amerykańskie
Pochodzą od gatunków rosnących dziko w Ameryce Północnej i przypominają budową L.parryi - mają niewielkie kwiaty o działkach silnie wywiniętych (turbanowych). Barwa kwiatów najczęściej żółta i pomarańczowa. Kwiaty silnie, ciemno nakrapiane. Rośliny są wyskokie - osiągają 1,5 m. wys. Wymagają gleby kwaśnej i wilgotnej i stanowiska półcienistego.
5. Mieszańce longiflorum
Obejmują lilie powstałe ze skrzyżowania L.longiflorum, L.formosanum, L.wallichianum i L.neilgherrense. Odznaczają się bardzo długimi, wąskimi trąbkami kwiatowymi barwy białej. W naszych warunkach kilmatycznych, w uprawie gruntowej, kwitną niestety trochę późno bo w drugiej połowie sierpnia. Przy zbyt wczesnych przymrozkach ich cebule, nieprzygotowane do spoczynku mogą przemarzać.
6. Mieszańce trąbkowe
Najmłodsza grupa mieszańcowa lilii zapoczątkowana odkryciem w 1903 roku lili królweskiej. Mieszańce tej grupy szieli się na cztery podgrupy ze względu na budowę kwiatów:
6a - trąbkowe kwiaty w kształcie lejka, dzialki dlugie i wąskie.
6b - trąbkowe kwiaty o długich działkach rozwartych na kształt kielicha
6c - trąbkowe kwiaty o dzwonkowatym kształcie, wyraźnie skierowane ku dołowi
6d - trąbkowe kwiaty, których działki są szeroko rozwarte na kształt gwiazdy.
Mieszańce trąbkowe należą do najpowszechniej uprawianych lilii ze względu na dość dużą odporność na choroby i nie sprzyjajace warunki atmosferyczne oraz łatwość rozmnażania z nasion. Ich cechą jest silny wzrost, obfite kwiatnienie wzrost i obfite kwitnienie. Kwitną od końca lipca a kwiaty wydzielają mocny zapach.
7. Mieszańce orientalne
Powstały ze skrzyżowania gatunków lilii występujących głównie w Japonii lub Chinach. Na podstawie budowy kwiatów dzieli się mieszańce orientalne na cztery podgrupy:
7a - kwiaty o długich działkach i kształcie trąbki
7b - kwiaty o działkach szeroko rozwartych na kształt czarki,
7c - kwiaty o szeroko rozwartych, płaskich działkach.
7d - kwiaty o silnie wywinietych do tyłu działkach.
Wszystkie mieszańce orientalne to rośliny niezwykłej urody ale niestety są wrażliwe na choroby, niesprzyjające warunki klimatczne i wymagają odpowiedniego podłoża.
8. Inne mieszańce
Mieszańce nie przyporządkowane do wcześniej wymienionych grup. Powstały w większości w wyniku krzyżowań gatunków kaukaskich. Wyróżniają się dużą zdrowotnością i są odporne na surowe zimy.
9. Inne gatunki
Gatunki botaniczne nie zaliczone do żadnej z poprzednich grup.
Costa del Sol (mieszaniec azjatycki)
|
Leucanthum (mieszaniec longiflorum)
odmiana "Quail"
|
Medusa (mieszaniec orientalny)
|
ZOBACZ ZDJĘCIA RÓŻNYCH GATUNKÓW LILII W GALERII LILII
WIĘCEJ INFORMACJI NA TEMAT UPRAWY LILII
Ciekawostki związane z liliami
Lilie w naturalnym środowisku występują wyłącznie na półkuli północnej. Najbardziej na południe wysunięte obszary występowania lilii to południowe Indie i wyspa Luzon na Filipinach. Północna granica zasięgu występowania tej rośliny to obszary Kamczatki Centralna Syberia. Ponieważ nie lubią zbyt ciepłego klimatu, gatunki występujące na terenach najbardziej wysuniętch na południe np. Indiach rosną tylko w górach na wysokości ponad 2000 m.
Lilie pod względem ewolucyjnym są najmłodszymi z rodzaju roślin cebulowych i pochodzą od szachownic a bezpośrednio od rośliny zwanej nomocharis.
TEMATY NA STYCZEŃ
ROŚLINY DONICZKOWE ZIMĄ
Zima to dla większości roślin doniczkowych dość trudny okres. Nie wszystkie rośliny pokojowe radzą sobie z niekorzystnymi zimowymi warunkami.
Osłabione rośliny łatwo zapadają na różnego typu choroby i są atakowane przez szkodniki. Do tego dochodzą często błedy w pielęgnacji. Na szczęście stosując skuteczne zabiegi można poprawć ich kondycję i sprawić, że będą zdobić mieszkanie i rozjaśniać ponure, zimowe dni.
więcej na temat roślin doniczkowych zimą...
OZDOBNE PĘDY, OWOCE I LIŚCIE
Najczęściej największą ozdobą ogrodu są kwitnące rośliny - ale nie tylko; istnieje wiele roślin ogrodowych o ozdobnych pędach, owocach czy liściach. Ich walory docenia się najczęściej gdy pora kwitnienia się kończy - czyli późną jesienią i zimą. Część roślin łaczy walory ozdobne z użytkowymi: ich owoce nie tylko zdobią ale mogą być spożywane przez ludzi lub zwierzęta. Warto tu wspomnieć nie tylko o owocach dzikiej róży, pigwowca, berberysów czy jarzębiny ale i o warzywach takich jak dynia, patison lub jarmuż.
Więcej o ozdobnych owocach, pędach i liściach ...
IGLAKI ZAWSZE PIĘKNE
Iglaki to drzewka i krzewy bardzo chętnie sadzone w ogródkach i trudno się temu dziwić bo mają one wiele zalet. Przede wszystkim są niezwykle dekoracyjne i to przez cały rok. Do tego są w wiekszości łatwe w uprawie i dość wytrzymałe. Zdarzają się co prawda odmiany bardzo wrażliwe i kapryśne ale większość iglaków wytrzymuje temperaturę od 15 do -20 st.C. Inną cenną zaletą jest ich różnorodność. Mogą mieć różne kształty i odcienie igieł np. w kolorze zielonym, niebieskawym, żółtym, żółtozielonym lub częściowo wybielone ulistnienie.
więcej na temat roślin iglastych...
|
Porady ogrodnicze :
|
|
TULIPANY WARTE ZŁOTA
Cebulki tulipanów sprowadzono do Europy z ogrodów perskich i tureckich. W XVI wieku były tak cenne dla Holendrów, że ich wartość dorównywała wartości złota.
Obecnie największym eksporterem tulipanów na świecie jest Holandia, gdzie na wiosnę rozkwitają gigantyczne tulipanowe pola.
Gama kolorów, w których kwitną tulipany jest szeroka - od śnieżno białych przez kremowe, żółte, pomarańczowe i różowe do ciemno czerwonych, fioletowych.
Więcej informacji o tulipanach...
|
|
