Opis ogólny:

Pora zbiorów i kolorów. Powoli ustaje wegetacja większości roślin; przyroda zaczyna przygotowywać się do zimy. W październiku zaczynają opadać z drzew dojrzałe owoce - jeśli posiadamy dość duże drzewa dobrze owocujące - może być nawet problem z obfitością. W listopadzie, w ostatnich latach często można zaobserwować dość szybkie nadejście pogody typowej dla zimy; niskich temperatur i śniegu.

Prace niezbędne do wykonania:

We wrześniu przeprowadza się zbiór większości plonów: warzyw korzeniowych, kapusty, ziół i owoców (np. jabłek i gruszek). Jest to też dobra pora na zakładanie trawnika. W dalszym ciągu można sadzić rośliny cebulowe oraz drzewa i krzewy. Zbiera się również orzechy: laskowe można już we wrześniu a włoskie w październiku. W tym miesiącu należy również wykopać begonie dalie i mieczyki. Z niektórych kwitnących roślin jednorocznych można zebrać nasiona na przyszły rok. Listopad to pora zabezpiecznia roślin przed mrozem; należy okopcować róże, przykryć ściółką (liścmi, gałązkami świerku) krzewy i byliny (np. lilie, jukki).

WRZESIEŃ

to jeden z bardziej pracowitych miesięcy dla ogrodnika. Nie dość, że na ten miesiąc przypada okres największych zbiorów warzyw i owoców to jest to też najlepsza pora na sadzenie i rozmnażanie roślin. Do tego dochodzą zabiegi pielęgnacyjne i porządkowe.
Sadzenie : we wrześniu jest najlepsza pora aby zadbać o wygląd naszego ogrodu na wiosnę; najpiękniejsze wiosenne kwiaty to rośliny cebulowe - przebiśniegi, krokusy, cebulice, narcyzy, szafirki, hiacynty, szachownice no i oczywiście tulipany - i należy je sadzić właśnie teraz. Do posadzenia należy wybrać cebule duże, zdrowe i bez uszkodzeń mechanicznych. Muszą być w stanie spoczynku tzn. nie mieć wyrośniętych liści oraz korzeni. Przed posadzeniem można cebule moczyć w roztworze preparatu grzybobójczego. Cebule należy sadzić piętką do dołu na głębokości odpowiadającej trzykrotnej wysokości cebuli; mniejsze gęściej a większe rzadziej. Jeśli chodzi o czas sadzenia to należy najwcześniej posadzić te, które najwcześniej zakwitają wiosną tzn. przebiśniegi, krokusy i cebulice. Po posadzeniu można cebulki podlewać a po pierwszych przymrozkach okryć torfem, korą lub gałązkami drzew iglastych. Niektóre gatunki roślin cebulowych, takie jak cebulice, śnieżniki lub szafirki po paru latach rozrastają się i tworzą piękne kwitnące grupy. Inne takie jak tulipany lub lilie azjatyckie nie powinny rosnąć w tym samym miejscu dłużej niż 3 lata bo zbyt się zagęszczą i zdrobnieją.
Początek miesiąca to odpowiedni czas na wykopanie i posadzenie na nowo cebul lilii . Przesadzmy również z rozsadnika na miejsca stałe rośliny dwuletnie takie jak malwy, dzwonki ogrodowe, bratki, niezapominajki, stokrotki czy naparstnice.
We wrześniu sadzimy i przesadzamy drzewa i krzewy zarówno produkowane w pojemnikach jak i z odsłoniętym korzeniem. Jest ot też dobra pora na zakładanie wrzosowiska a na efekty tej pracy można podziwiać od razu.
Rozmnażanie roślin : rozmnażamy przez podział i sadzimy na nowo wiele bylin - przede wszystkim te, które kwitły wiosną i latem oraz trawy ozdobne. Z roślin użytkowych rozmnażamy w ten sposób rabarbar, lubczyk i cząber.
Zbiory : na wrzesień przypada okres dojrzewania wielu odmian gruszek, jabłek i sliwek. Zbieramy również orzechy laskowe oraz warzywa korzeniowe takie jak ziemniaki, cebula, buraki, marchew, pietruszka czy seler.
W suche i słoneczne dni zbieramy nasiona roślin jednorocznych.
Siewy : niektóre kwiaty wysiewa się we wrześniu, przede wszystkim maczki kalifornijskie, ostrózki letnie, chabry bławatki, mak lekarski oraz ubiorek gorzki. Wysiewa się też jesienią rośliny na zielone nawozy oraz zioła do doniczek (np.pietruszkę) na zimową zieleninę.
Zabiegi pielegnacyjne : przygotowujemy glebę pod wiosenne nasadznia, porządkujemy ogród, regularnie zgrabiamy pierwsze opadłe liście, obficie podlewamy drzewa i krzewy przed zimowym spoczynkiem.

Kwiaty kwitnące we wrześniu : astry chińskie, aksamitki, rozchodniki okazałe, begonie, cynie, dalie, gazanie, języczki pomarańczowe, kanny, nachyłki, nasturcje, niecierpki, onętki, portulaki, rudbekie, nawłoć, złocienie, tytoń oskrzydlony, pelargonie, szarłaty, żeniszki, tygrysówka pawia oraz acidantera dwubarwna.
Krzewy kwitnące we wrześniu : przede wszystkim wrzosy oraz róże, hortensje bukietowe, budleja Davida, hibiskusy. We wrześniu bardzo efektownie wyglądają krzewy ognika szkarłatnego i rokitnika zwyczajnego obsypane drobnymi pomarańczowymi owocami. Owocują również krzewa i krzewy głogu oraz czarnego bzu.
Pnącza kwitnące we wrześniu : Niektóre odmiany clematisów, fasola ozdobna, milin amerykański, tunbergie, rdest Auberta, wilce.
Więcej informacji w atrykule Wrzesień w ogrodzie...

Temat na czasie: SADZIMY KWIATY CEBULOWE KWITNĄCE WIOSNĄ

O pieknym wiosennym ogrodzie trzeba pomyśleć jesienią. Większość wiosennych kwiatów cebulowych sadzi się we wrześniu i paździeniku, ale już pod koniec lata przypada termin na sadzenie lilii, zawilców, cebulic czy szachownic. Rośliny cebulowe najlepiej sadzić grupami, w towarzystwie innych roślin ozdobnych - na przykład bylin czy traw. Podobnie dla większości gatunków lilii najlepsza pora na sadzenie cebul przypada od połowy września do połowy października.
Sadząc lilie trzeba jednak pamietać, że są to rośliny o dużych potrzebach i wymagające troskliwej opieki.
więcej na temat sadzenia kwiatów cebulowych kwitnących wiosną...

PAŹDZIERNIK

w dalszym ciągu aż do końca miesiąca można sadzić rośliny cebulowe takie jak przebiśniegi, krokusy, cebulice, narcyze, szafirki, hiacynty, szachownice no i oczywiście tulipany. Efekty zobaczymy niestety dopiero wiosną. Do posadzenia należy wybrać cebule duże, zdrowe i bez uszkodzeń mechanicznych. Muszą być w stanie spoczynku tzn. nie mieć wyrośniętych liści oraz korzeni. Przed posadzeniem można cebule moczyć w roztworze preparatu grzybobójczego. Cebule należy sadzić piętką do dołu na głębokości odpowiadającej trzykrotnej wysokości cebuli; mniejsze gęściej a większe rzadziej. Jeśli chodzi o czas sadzenia to należy najwcześniej posadzić te, które najwcześniej zakwitają wiosną tzn. przebiśniegi, krokusy i cebulice. Po posadzeniu można cebulki podlewać a po pierwszych przymrozkach okryć torfem, korą lub gałązkami drzew iglastych.
W tym miesiącu można również po raz ostatni spulchnić i odchwaścić glebę na grządkach i klombach.
Jest to też dobry czas na sadzenie drzew i krzewów zrzucających liście na zimę np.drzew i krzewów owocowych. Do dołka, w którym chcemy umieścić sadzonkę warto wsypać trochę kompostu lub ziemi kupionej w sklepie ogrodniczym.
Październik to dobry czas na dzielenie i sadzenie bylin. Należy wykopać rówież bulwy kwiatów nie zimujących w gruncie takich jak dalie i begonie. Najlepiej to zrobić po pierwszych przymrozkach, gdy części naziemne tych roślin przemarzną i schować do pomieszczenia zabezpieczonego przed mrozem.

Kwiaty kwitnące w październiku : astry chińskie, aksamitki, rozchodniki okazałe, cynie, dalie, gazanie, kanny, nachyłki, nasturcje, złocienie, onętki, lwie paszcze, portulaki, rudbekie, pelargonie, szarłaty, żeniszki, ubiorki baldaszkowate.
Krzewy kwitnące w październiku : jeszcze kwitną wrzosy oraz róże, hortensje bukietowe, hibiskusy.
Ozdobne owoce : W październiku bardzo efektownie wyglądają krzewy ognika szkarłatnego i rokitnika zwyczajnego obsypane drobnymi pomarańczowymi owocami. Owocują również krzewa i krzewy głogu oraz róży pomarszczonej i berberysów. Dojrzewają również owoce dyni olbrzymiej, które można wykorzystać w jesiennych kompozycjach oraz miechunki rozdętej w kształcie lampionów, nadające się na suche bukiety.
Październik to najbardziej kolorowy miesiąc, w którym wiele róslin nie tylko użytkowych ale i ozdobnych zmienia zabarwienie liści.
Z pnączy kwitnie jeszcze rdest Auberta a winobluszcz pięciolistkowy wybarwia liście na kolor purpurowy.

Więcej informacji w atrykule Październik w ogrodzie...

Temat na czasie: SADZENIE DRZEW OWOCOWYCH

Najlepszą porą na sadzenie drzew owocowych, jak twierdzi większość fachowców, jest jesień. Zwolennicy tej pory sadzenia uważają, że drzewka posadzone jesienią zdążą przyjąć się przed nadejściem mrozów, a wraz z nadejściem wiosny już są na stałym miejscu, będą szybciej rosły i dobrze się rozwijały. Dobrym miesiącem na sadzenie jest październik, pod warunkiem że nie ma przymrozków. Sadzenie drzewek i krzewów owocowych powinno odbywać się w warunkach wilgotnej pogody, a nawet mżawki lub lekkiego deszczu. Młode drzewka, nowo posadzone nie czują się dobrze, gdy jest za sucho. Zwłaszcza korzeni nowo posadzonego drzewka nie należy doprowadzać do wysuszenia.
więcej na temat sadzenia drzew owocowych...

LISTOPAD

Jeżeli listopad jest łagodny i gleba nie zamarzła, można jeszcze sadzić odporne na mróz drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne. Można sadzić również byliny ale przycinać je należy dopiero na wiosnę. Listopad to ostatnia pora aby wykopać cebulki kwiatowe roślin nie zimujących w gruncie np. mieczyków, acidantery, tygrysówki czy kroksomii. Rośliny wrażliwe na mróz należy zabezpieczyć przed mrozem; lilie, jukki, hibiskusy ogrodowe, różaneczniki, azalie czy bambusy przykryć gałązkami świerkowymi lub słomą, róże okopcować.
Pora też zabezpieczyć oczko wodne a grzybienie uprawiane w koszach wyjąć ze sadzawki i ustawić w wodzie w pomieszczeniu zabezpieczonym przed mrozem.
Więcej na na temat prac przed nadejściem zimy w artykule Przygotowanie ogrodu do zimy. Należy pamiętać o regularnym usuwaniu opadłych liści; należy grabić zarówno trawniki jak i miejsca przygotowane pod grządki.
Można wykonać jeszcze ostatnie cięcia pielęgnacyjne. Pod koniec listopada należy przyciąć piękne i popularne pnącza - powojniki (za wyjątkiem tych, które kwitną na przełomie kwietnia i maja). Listopad to również ostatni termin na przekopanie gleby - przy okazji usuwając chwasty. Zabieg taki powoduje poprawienie struktury gleby oraz jej większe nawodnienie.
Rośliny z balkonów i tarasów przenosimy do chłodnych pomieszczeń; np. piwnicy lub ogrodu zimowego.
Na koniec należy zabezpieczyć sprzęt ogrodniczy.

Rośliny, które zdobią ogród w listopadzie: W tym miesiącu kwitną jeszcze późne odmiany chryzantem. Inna trwała dekoracją ogrodu późną jesienią może być kapusta ozdobna, która dobrze wygląda nawet przy przymrozkach. Może być sadzona w pojemnikach - do ozdoby jesiennych balkonów i tarasów. Efektownie wyglądają krzewy ognika szkarłatnego o kulistych owocach żółtych czerwonych lub pomarańczowych, ostrokrzewu o błyszczących liściach i czerwonych owocach i rokitnika zwyczajnego obsypane drobnymi pomarańczowymi owocami. Owocują również róży pomarszczonej i berberysów.
Więcej informacji w atrykule Listopad w ogrodzie...

Temat na czasie: PRZYGOTOWUJEMY OGRÓD DO ZIMY

Coraz częściej uprawiamy w swoich ogrodach rośliny, które pochodzą z miejsc o łagodniejszym klimacie. I choć w w okresie zimowym wymagają zabezpieczenia to jednak warto posadzić je w swoim ogrodzie, bo są to z reguły rośliny bardzo dekoracyjne. Najpierw należy poznać jak przebiega ich wegatacja. Są to z reguły rośliny przyzwyczajone do długiej i ciepłej jesieni. Często w ogóle nie zapadają zimą w spoczynek a tylko spowalniają wegetację - tak jest w przypadku roślin zimnozielonych. W naszym klimacie trzeba o nie zadbać przed zimą.
więcej na temat przygotowania ogrodu do zimy...

ROŚLINY DO JESIENNEGO OGRODU
Jesień to najbardziej kolorowa pora roku. Jesienny ogród może wyglądać bardzo atrakcyjnie jeżeli wybierzemy do niego rośliny o kolorowych liściach, ozdobnych owocach, rośliny późno kwitnące lub o dekoracyjnych pędach, gałęziach lub korze.
więcej na temat roślin do jesiennego ogrodu...

ZŁOCIEŃ OGRODOWY, CHRYZANTEMA

Efektowne kwiaty różnych kształtow i barw z wyjątkiem niebieskiej. Odmiany wczesne kwitną już w sierpniu-wrześniu, późniejsze we wrześniu, październiku i listopadzie. Najlepiej kwitną podczas długiej, ciepłej jesieni.
Więcej informacji o złocieniach ogrodowych...

DYNIA OLBRZYMIA

Owoce dynii wykorzystuje sie jako dekorację wnętrz, wystaw, jako składniki różnego typu kompozycji jesiennych. Pędy dynii nadają się do przykrycia płotów czy nieestetycznych obiektów w ogrodzie. Można też dynie uprawiać jako rośliny pnące na balkonach i tarasach. Dynie mają najcięższe owoce z wszystkich roślin. Rekord wynosi 630 kg.
Więcej informacji o dyni olbrzymiej...

JABŁOŃ DOMOWA

Jabłonie to małe lub średniej wielkości drzewa liściaste z efektownymi kwiatami na wiosnę i owocami ozdobnymi lub jadalnymi jesienią; niektóre mają również ciekawy jesienny kolor liści. Kwiaty dość duże, biało-różowe lub różowe, obficie pokrywaja drzewka wiosną. Owoce są przeważnie kuliste, zielone, żółte, czerwone lub żółte z rumieńcami.
Więcej informacji o jabłoniach...

ORZECH WŁOSKI

Duże drzewo o krótkim pniu i szeroko rozbudowanej koronie. Pierwsze owoce ukazują się w 4-5 lat po posadzeniu. Pełne owocowanie następuje dopiero po 10-12 latach. Z jednego drzewa można zebrać około 50 kg orzechów. Zbiór pod koniec września i w październiku.
Więcej informacji o włoskich orzechach...